Ano ang Sakit ng Ngipin at Ano ang mga Sanhi Nito
Siguradong lahat tayo ay nakaranas na ng sakit ng ngipin – iyong kirot na parang hindi mo na kayang tiisin pa. Pero alam mo ba kung bakit talaga sumasakit ang ngipin? Karamihan sa atin, kapag sumasakit na, saka lang nagpa-panic at naghahanap ng solusyon.
Pangkaraniwang Sanhi ng Sakit ng Ngipin
Maraming bagay ang maaaring magdulot ng sakit ng ngipin, at hindi lang basta dahil tumamad ka mag-toothbrush! Ayon sa pag-aaral, ang pinakakaraniwang sanhi ng sakit ng ngipin ay ang dental caries at cavities – iyong mga butas sa ngipin dahil sa pagkasira ng enamel. Kapag hindi na-treat ang mga cavity na ito, sinisira nila ang loob ng ngipin hanggang sa nerve, na nagdudulot ng matinding sakit.
Ang gingivitis at pamamaga ng gilagid ay isa ring karaniwang problema. Kapag hindi ka regular na nag-ta-toothbrush at nag-floss, nag-iipon ang plaque na nagiging sanhi ng pamamaga at pagdudugo ng gilagid. Nakakaloka, ‘di ba?
Hindi rin natin maaring kalimutan ang problema ng impacted wisdom tooth. Ito ‘yung mga huling tumutubo na ngipin na kadalasang siksik na at walang sapat na lugar. Ang resulta? Matinding sakit at pamamaga ng jaw. Halos 85% ng mga Pilipino ang kailangang mag-pa-extract ng wisdom tooth dahil sa ganitong problema.
Paano Nakakaapekto ang Sakit ng Ngipin sa Pangkalahatang Kalusugan
Alam mo ba na ang problema sa ngipin ay hindi lang limitado sa bibig mo? Totoo ‘yan! Kapag may infection sa ngipin o gilagid, pwede itong kumalat sa ibang parte ng katawan mo. May mga pag-aaral na nagpapakitang may koneksyon ang sakit sa ngipin sa mga sakit sa puso, stroke, at maging sa diabetes.
Bukod sa pisikal na epekto, malaki rin ang impact nito sa mental health mo. Sino ba naman ang magiging masaya kung hindi ka makakain, makatulog, o makausap nang maayos dahil sa sakit ng ngipin? Ayon sa isang pananaliksik, ang mga taong may problema sa ngipin ay madalas na nakakaranas ng anxiety at depression. Kaya talaga, hindi mo dapat binabalewala ang sakit ng ngipin!
Mga Mabisang Gamot sa Sakit ng Ngipin
Nasaan ka man sa Pilipinas, importante na malaman mo kung ano ang mga pwedeng gamot sa sakit ng ngipin, lalo na kung hindi ka kaagad makapunta sa dentista.
Over-the-Counter Pain Relievers
Kapag biglang sumakit ang ngipin mo, ang mga pain reliever ang maaaring maging first line of defense mo. Ang mga gamot na naglalaman ng ibuprofen para sa sakit ng ngipin gaya ng Gardan ay epektibo sa pagbawas ng sakit at pamamaga. Para sa matinding sakit, ang mga kombinasyon ng paracetamol at ibuprofen tulad ng Pontein ay mabisa rin.
Kung mas gusto mo naman ng paracetamol lang, may mga available din na options tulad ng Rexidol Forte. Pero mag-ingat! Hindi ibig sabihin na dahil available sila sa botika ay pwede mo nang abusuhin. Always follow ang recommended dosage at huwag uminom nang mas matagal sa 3 araw kung walang advice ng doktor.
Tandaan rin na ang mga pain reliever ay para lamang sa pansamantalang ginhawa. Hindi nila tinatanggal ang sanhi ng problema. Kaya importante pa rin na magpatingin ka sa dentista sa lalong madaling panahon.
Topical Treatments at Antibiotics
Para sa mga impeksyon naman sa ngipin, kadalasang nagrerekomenda ang mga dentista ng antibiotics para sa impeksyon sa ngipin. Ang mga karaniwang inireseta ay ang Co-amoxiclav, Cefalexin, at Penicillin V o Sumapen. Importante na tapusin mo ang buong course ng antibiotics kahit na gumaling ka na, para maiwasan ang antibiotic resistance.
May mga topical treatments din na pwede mong gamitin, tulad ng mga numbing gel o oral anesthetic na makakatulong para sa pansamantalang ginhawa. Inilalagay mo lang ito directly sa masakit na area para ma-numb ang nerve at mabawasan ang sakit.
Pero tandaan mo ha, kahit gaano pa kaepektibo ang mga ito, kailangan mo pa ring magpatingin sa dentista para matugunan ang ugat ng problema. Hindi solusyon ang patuloy na pag-inom ng gamot!
Home Remedies para sa Sakit ng Ngipin
O sige, alam kong curious ka rin sa mga home remedies. Pero ‘wag mong isipin na ito’y palitan sa tamang gamot ha!
Natural na Pamamaraan na Makakatulong sa Sakit ng Ngipin
Isa sa mga pinaka-popular na home remedy ay ang salt water rinse para sa ngipin. Magdagdag ka lang ng 1 kutsarang asin sa isang basong maligamgam na tubig, magmumog, at voilà – nakakatulong ito sa pagpapababa ng pamamaga at pagpatay ng bacteria.
Effective rin ang pag-apply ng cold compress para sa sakit ng ngipin. Balutin ang ice pack ng towel at i-apply sa apektadong area sa loob ng 15-20 minuto. Nakakatulong ito sa pagbawas ng pamamaga at pamiminhod ng nerves.
Ang clove oil naman, na ginagamit na ng mga lola natin noon pa, ay natural na anesthetic dahil sa compound na eugenol. Maglagay ka lang ng kaunting clove oil sa cotton ball at i-apply sa masakit na ngipin.
Pero uulitin ko, ang mga remedyo na ito ay para sa pansamantalang ginhawa lang, hindi permanenteng solusyon sa problema mo sa ngipin!
Pagbabalanse ng Diyeta at Lifestyle
Alam mo ba na ang diyeta mo ay malaking factor sa kalusugan ng iyong ngipin? Ang mga pagkaing mataas sa asukal at carbohydrates ay nagbibigay ng fuel sa bacteria na nagdudulot ng cavities . Kaya bawasan mo na yang softdrinks at chips!
Kumain ka ng mga pagkaing mataas sa calcium at phosphorus para panatilihing malakas ang iyong mga ngipin. Isama mo rin ang mga pagkain at nutrisyon para sa ngipin na mayaman sa fiber dahil nakakatulong itong mag-stimulate ng saliva production na natural na pantanggal ng bacteria.
At syempre, hindi pwedeng hindi natin banggitin ang regular na pagsisipilyo at pag-floss! Ginagawa ito hindi lang para fresh ang hininga mo, kundi para maalis din ang mga bacteria at food particles na naipon sa pagitan ng mga ngipin mo.
Kailan Kailangan ng Medikal na Tulong
Kahit gaano pa kagaling ang mga home remedies at over-the-counter na gamot, may mga pagkakataon talagang kailangan mo ng propesyonal na tulong.
Mga Senyales na Dapat Isaalang-alang
Huwag mong balewalain ang sakit ng ngipin lalo na kung:
- Tumagal na nang higit sa 2 araw ang matinding sakit
- May lagnat ka o namamaga ang mukha mo
- Nahihirapan kang kumain o huminga dahil sa pamamaga
- May nana o discharge na lumalabas sa ngipin o gilagid
Kapag naramdaman mo ang alinman sa mga ito, ASAP na dapat ang panahon ng pagpunta sa dentista! Ang mga sintomas na ito ay maaaring nagpapahiwatig ng mas malalang problema tulad ng abscess na pwedeng magdulot ng mas seryosong komplikasyon kung hindi agad nagamot
