Ang ubo ay isang mahalagang reflex na tumutulong sa pag-alis ng mga nakabarang bagay sa daanan ng hangin ng katawan. Higit na partikular, nakakatulong iton sa trachea at ang bronchi, na siyang mga tubo na nagdadala ng hangin sa loob ng mga baga. Ang pag-ubo ay nakakatulong na pigilan ang mga tao sa paglanghap ng mga substance sa mga daanan ng hangin o baga na posibleng magdulot ng mga problema. Ano ang natural na gamot sa ubo?
Ang pag-ubo ay natural na respiratory defense system ng katawan. Kung ang isang irritant ay pumasok sa katawan, nagpapadala ito ng stimulus sa iba’t ibang nerve endings. Ang pakikipag-ugnayan na ito ay pinoproseso ng iyong utak, at nagpapadala ng isang senyas bilang tugon, na nagpasimula ng isang ubo.
Sa banayad na mga kaso, makatutulong na malaman ang mabisang mga remedyo sa bahay o natural na gamot sa ubo.
Mga Uri Ng Ubo
Ang matinding ubo ay maaaring tumagal ng ilang araw o hanggang dalawang linggo, dahil natural itong gumaling. Mabuting malaman ang mabisang panlunas sa bahay para sa ubo. Ngunit kung ang mga sintomas ay nagpapatuloy ng higit sa tatlong linggo, pinakamahusay na kumunsulta sa iyong doktor dahil maaaring kailanganin nito ang seryosong atensyong medikal.
Narito ang lahat ng kailangan mong malaman tungkol sa apat na uri ng ubo:
1. Basang Ubo
Kapag nakaharang ang uhog sa mga daanan ng hangin, na nagiging sanhi ng mga problema sa paghinga, nangyayari ang basang ubo. Kilala bilang isang produktibong ubo, gumagawa ito ng hindi pangkaraniwang dami ng plema o mucus.
Ang basang ubo ay nagsisimula kapag ang mga virus o bakterya ay nagdudulot ng impeksyon sa respiratory system (tulad ng karaniwang sipon o trangkaso). Tumataas ang produksyon ng uhog upang panatilihing basa ang lining ng daanan ng hangin, gayundin upang maprotektahan ang mga baga mula sa mga mikrobyo. Itinataboy din nito ang mga irritant upang pigilan ang impeksyon.
Kapag ang isang tao ay dumaranas ng basang ubo, ang “expectoration” o paggawa ng plema ay malamang na mangyari upang bitag ang mga mikrobyo upang maprotektahan ang mga baga at mga daanan ng hangin.
Kung lumalala ang basang ubo, o nagpapatuloy ng higit sa 10 araw, maaaring kailanganin mong kumonsulta sa iyong doktor. Ang mga ito ay maaaring sanhi ng:
- Impeksyon sa mga daanan ng hangin o baga (hal. bronchitis, pneumonia, o kahit tuberculosis)
- Mga kondisyon ng baga (tulad ng hika at chronic obstructive pulmonary disease)
- Hika
- Postnasal drip, (mula sa sipon, allergy, o impeksyon sa sinus)
2. Tuyong Uubo
Ang tuyong ubo ay tinatawag ding nonproductive cough dahil sa kawalan ng mucus o plema. Ang tuyong pag-ubo ay maaaring ma-trigger ng mga kontaminado sa hangin tulad ng usok at alikabok na maaaring makairita sa mga daanan ng hangin.
Maaaring mawala nang mag-isa ang tuyong ubo pagkatapos ng ilang araw. Kung hindi ito bumuti sa loob ng tatlong linggo, maaaring mayroon kang talamak na tuyong ubo na kadalasang may kasamang sipon. Kung ito ay lumala at tumagal ng higit sa walong linggo, maaaring ito ay isang talamak na tuyong ubo na dulot ng paninigarilyo o hika.
Ang tuyong ubo ay maaaring sanhi ng alinman sa mga sumusunod:
- Gastroesophageal reflux disease (GERD)
- Asthma at allergy
- Sensitibo sa nerbiyos
- Mga side effect ng gamot (lalo na ang mga gamot sa presyon ng dugo na tinatawag na ACE inhibitors)
- Pagpalya ng puso
- Kanser sa baga
3. Tumatahol Na Ubo (Barky Cough)
Ang barky cough ay nagdudulot ng masikip na mababang tunog na tumatahol. Ito ay sanhi ng croup, isang virus sa vocal cords at trachea na maaaring magdulot ng pamamaga.
Ang mas maliliit na bata ay mas madaling kapitan ng croup dahil maliit ang kanilang mga daanan ng hangin, na nagpapahirap sa paghinga.
4. Whooping Cough (Pertussis)
Ang whooping cough ay isang impeksyon na dulot ng Bordetella pertussis bacteria na nagdudulot ng matinding ubo. Pumapasok ito sa bronchi at bronchioles na nagdudulot ng pananakit at paninikip sa mga daanan ng hangin, na humahantong sa igsi ng paghinga at matinding pag-ubo.
Ang whooping cough ay pinangalanan dahil ang mga tao ay gumagawa ng “whoop” na tunog kapag sila ay huminga pagkatapos ng ubo. Mahalagang tandaan, gayunpaman, na hindi lahat ng may whooping cough ay gumagawa ng ingay na ito.
Ang whooping cough ay nangangailangan ng espesyal na tulong medikal dahil ito ay maaaring kumalat sa bawat tao kung hindi agad magamot. Ito ay karaniwang nagsisimula sa banayad na pagbahing at sipon, at sa paglaon, ito ay umuusad sa mas matinding ubo at kahirapan sa paghinga.
Ano Ang Nag-Trigger Ng Ubo?
Maaaring mapukaw ng iba’t ibang dahilan ang pag-ubo. Ang ilan sa kanila ay pansamantala habang ang iba ay panghabambuhay. Ang pag-alam sa mga nag-trigger ng ubo ay ang unang hakbang para malaman ang mga epektibong remedyo sa bahay para sa ubo.
Mga trigger ng ubo ay kinabibilangan ng:
Mga Virus at Bacteria
Ang impeksyon sa respiratory tract, tulad ng sipon at trangkaso, ay ang pinakakaraniwang sanhi ng ubo. Ang ilang mga virus ng trangkaso o sipon ay tumatagal ng ilang araw hanggang isang linggo, ngunit ang ilan ay may posibilidad na manatili nang mas matagal at maaaring mangailangan ng gamot. Tandaan na humingi ng antibiotic sa iyong doktor kung magpapatuloy ang mga sintomas.
Asthma At Allergy
Ang paglanghap ng mga particle na maaaring mag-trigger ng hika at allergy ay maaaring magdulot ng pag-ubo. Ito ang paraan ng pag-alis ng iyong katawan sa anumang nasa loob ng iyong sistema upang maiwasan ang karagdagang pinsala.
Mga Irritant
Maaaring hindi ka asthmatic o naghihirap mula sa isang allergy ngunit ang paglanghap ng ilang bagay ay maaaring magpaubo tulad ng usok ng sigarilyo o matatapang na amoy. Ang pagbabago ng panahon ay maaari ding nakakairita.
Gastroesophageal Reflux Disease (GERD)
Ang acid na lumalabas sa lalamunan ay maaaring makairita sa mga daanan ng hangin at samakatuwid ay magdulot sa iyo ng pag-ubo.
Postnasal Drip
Ang pagkakaroon ng sipon ay nangangahulugan na ang labis na uhog mula sa iyong sinus ay tumutulo sa iyong lalamunan na nagiging sanhi ng pag-ubo.
Iba pang mga sanhi tulad ng mga epektong panggamot, pamamaga ng baga, sleep apnea, pulmonary embolism, at pagpalya ng puso.
Paggamot Sa Ubo
Ang paggamot sa ubo ay ang pinakamahusay na paraan upang maiwasan ang paglala nito. Maaaring mag-iba ang mga paggamot ayon sa dahilan.
Paggamot sa Bahay: Natural Na Gamot Sa Ubo
Ang gamot na ibinigay ng iyong doktor ay pinakakapaki-pakinabang para sa pagpapagaling ng karamdaman. Ngunit kapag nasa bahay ka, mayroon ding mga paraan kung paano pagaanin ang iyong problema sa pag-ubo. Narito ang ilang mabisang panlunas sa bahay para sa ubo.
- Manatiling hydrated.
- Isalansan ang mga unan sa ilalim ng iyong ulo kapag natutulog upang maiwasan ang postnasal drips at GERD.
- Uminom ng over-the-counter na gamot sa ubo, o mga patak ng ubo o matapang na kendi.
- Magmumog ng maligamgam na tubig na may asin o may oral antiseptic.
- Iwasan ang pag-trigger ng ubo hangga’t maaari.
- Gumamit ng humidifier sa iyong kwarto (kadalasan kung ang ubo ay mula sa sipon).
- Itigil ang paninigarilyo, kung ikaw ay naninigarilyo.
- Maglagay ng pulot at luya sa iyong tsaa.
- Regular na uminom ng bitamina. Pinapalakas ng mga ito ang iyong immune system.
Medikal Na Paggamot
- Bisitahin ang iyong doktor nang regular para sa maagang pag-iwas. Ang ilang mga impeksyon ay maaaring gamutin sa pamamagitan ng mga antibiotic na gamot. Kung ang impeksiyon ay sanhi ng bacteria, gagamutin ito ng iyong doktor ng mga antibiotic. Ngunit kung ang impeksyon ay sanhi ng virus ng trangkaso, maaaring magreseta ng ibang gamot.
- Humingi ng iniresetang antibiotic o anumang gamot. Ang postnasal drip ay ginagamot ng ibang gamot na nanggagaling bilang isang tableta o spray sa ilong.
- Ang hika at COPD ay karaniwang ginagamot sa mga gamot na hinihinga ng mga tao sa kanilang mga baga (tinatawag na inhaler).
- Kung ang iyong ubo ay nagiging masyadong malubha, huwag mag-atubiling makipag-ugnayan sa mga paramedic at ipaalam sa kanila ang tungkol sa sitwasyon. Kung ang sanhi ng iyong ubo ay hindi malinaw, ang iyong doktor ay maaaring magreseta ng gamot upang mabawasan ang iyong ubo. Ngunit kung ang iyong ubo ay nagiging masyadong malubha, tumawag kaagad para sa tulong.
- Isumite ang iyong sarili sa mga pagsusuri sa laboratoryo kung inireseta ng doktor.
Key Takeaways
Ang ubo ay isang pangkaraniwang karamdaman na madalas makuha ng mga tao. Dapat mong malaman ang mga pinagbabatayan nito, upang malaman mo kung anong aksyon ang gagawin. Sa mga banayad na kaso, maaari kang tumingin sa mga epektibong remedyo sa bahay o natural na gamot sa ubo.
Ang ubo ay maaaring dumating nang bahagya ngunit sa ilang mga kaso ay nakamamatay. Iyon ang dahilan kung bakit, palaging pinakamahusay na humingi ng medikal na atensyon kung kinakailangan.
Matuto pa tungkol sa Kalusugan ng Respiratory dito.
