Kahalagahan ng Bakuna Para sa Pneumonia para sa Matatanda
Alam mo ba na ang pneumonia bilang pangunahing dahilan ng pagkamatay sa mga 50+ sa Pilipinas? Nakakabahala, ‘di ba? Kaya naman sobrang importante na protektahan natin ang ating sarili at ang ating mga mahal sa buhay laban sa sakit na ito.
Ano ang Pneumonia at Bakit ito Delikado?
Ang pneumonia ay impeksyon sa baga na nagdudulot ng pamamaga at pagpuno ng mga air sacs ng tubig o nana. Para sa mga senior citizens o mga taong lampas 50, ang pneumonia ay hindi basta karaniwang ubo o sipon lang – ito’y maaaring maging banta sa buhay! Bakit? Kasi habang tumatanda tayo, humihina ang ating immune system, kaya mas madali tayong kapitan ng mga impeksyon [1]. Ayon sa pag-aaral, 20-30% ng mga matatandang nagkakaroon ng pneumonia ang nangangailangan ng pagpapaospital, at maaaring umabot sa 30% ang mortality rate para sa mga severe cases [12].
Sa Pilipinas, nakita sa isang pag-aaral na halos 10% ng mga senior citizens na nasa ospital dahil sa pneumonia ang hindi na nakaka-recover [12]. Kaya talagang mahalaga na magkaroon tayo ng proteksyon laban dito!
Paano Nakakatulong ang Bakuna sa Pag-iwas sa Pneumonia?
Simple lang – ang bakuna ay parang isang training camp para sa ating immune system. Tinuturuan nito ang katawan natin na kilalanin at labanan ang bakterya o virus na nagdudulot ng pneumonia bago pa man ito makapagdulot ng sakit [2].
Isipin mo ito: Kapag nagpabakuna ka laban sa pneumonia, hindi lang sarili mo ang pinoprotektahan mo kundi pati na rin ang mga mahal mo sa buhay. Kasi ‘di ba, mas kaunting may sakit, mas kaunting nagkakalat ng impeksyon sa iba [3]. Tinatawag na ‘herd immunity’ ito, at malaking tulong sa mga vulnerable members ng ating komunidad.
Sabi nga ng World Health Organization, ang pagbabakuna ay isa sa pinakamabisang paraan para maiwasan ang mga nakakahawang sakit [3]. So, kung ayaw mong maospital at gumastos ng malaki, magpabakuna na!
Mga Uri ng Bakuna Para sa Pneumonia
Sigurado akong nagtatanong ka sa sarili mo – “Ano ba talaga ang mga bakuna na kailangan ko?” Huwag mag-alala, i-breakdown natin ang mga importanteng bakuna para sa iyo.
Pneumococcal Vaccine: Ano ito at Para Kanino?
Mayroong PCV13 at PPSV23 bilang dalawang uri ng pneumococcal vaccine na available sa Pilipinas: ang PCV13 (Pneumococcal conjugate vaccine) at ang PPSV23 (Pneumococcal polysaccharide vaccine). Parang superhero team sila na nagpoprotekta sa atin laban sa iba’t ibang uri ng bakteryang Streptococcus pneumoniae na karaniwang nagdudulot ng pneumonia [4].
Para sa mga 50 pataas, lalo na kung may mga kondisyon tulad ng diabetes, sakit sa puso, o COPD, ang rekomendasyon ay:
- PCV13 muna, tapos
- PPSV23 bilang proteksyon laban sa iba’t ibang serotype ng S. pneumoniae pagkatapos ng isang taon [5]
Alam mo ba na ang bakuna ang nakakababawas sa pagiging malala ng pneumococcal infections nang hanggang 75% sa mga matatanda? [6] Hindi lang pneumonia ang pinipigilan nito, kundi pati na rin ang mga komplikasyon tulad ng meningitis at bacteremia. Sulit na sulit ang bakuna!
Influenza Vaccine: Paano Ito Kaugnay sa Pneumonia?
“Eh, trangkaso lang naman ‘yun, bakit kailangan pang magpabakuna?” – ito ang madalas mong naririnig. Pero alam mo ba na ang trangkaso bilang posibleng magdulot ng bacterial pneumonia? [7]
Kapag nagkakaroon tayo ng trangkaso, nagiging mahina ang ating baga at immune system, kaya mas madaling pumasok ang bakterya na nagdudulot ng pneumonia. Parang binubuksan mo ang pinto para sa mas malaking problema! Kaya importante ang annual flu vaccine lalo na sa mga senior citizens [7].
Ayon sa CDC, dapat magpabakuna ng flu vaccine taun-taon ang mga matatanda dahil nagbabago ang virus ng trangkaso [7]. At pwede mo pang pagsabay ng flu vaccine at pneumococcal vaccine para tipid sa oras! [10]
Mga Epekto at Kaugalian ng Bakuna sa Pneumonia
Marami sa atin ang medyo natatakot sa mga side effects ng bakuna. Pero kilala natin ang kasabihang “Ang hindi masakit, hindi mabisa!” Joke lang! Pero seryoso, pag-usapan natin ang mga normal na reaksyon na pwedeng maranasan.
Ano ang mga Makakasanayang Reaksiyon?
Huwag mag-panic kung makaranas ka ng mga karaniwang side effects ng bakuna para sa pneumonia:
- Pamumula o pananakit sa lugar ng injection
- Kaunting lagnat
- Panghihina ng katawan
- Sakit ng ulo [8]
Kadalasan, ang mga side effects na ito ay nawawala rin naman pagkatapos ng 1-2 araw. Isipin mo na lang na ito’y senyales na gumagana ang iyong immune system! Parang nagta-training siya para labanan ang tunay na kalaban [8].
Kahit maraming nakakatakot na mga kwento online, tandaan na napakalayo ng posibilidad ng malubhang side effects kumpara sa benepisyo ng bakuna. Ayon sa Department of Health, mas nakakatakot ang mga komplikasyon ng pneumonia kaysa sa mild side effects ng bakuna [12].
Paano Maghanda Para sa Bakuna?
Bago magpabakuna, narito ang mga tips para maging mas smooth ang experience mo:
- Kumonsulta muna sa doktor, lalo na kung may allergy ka o may ibang kondisyon
- Sabihin sa healthcare provider kung umiinom ka ng mga gamot
- Magsuot ng damit na madaling i-roll up ang sleeves para sa injection
- Kumain at uminom ng maraming tubig bago pumunta [9]
Pagkatapos ng bakuna, magpahinga ka muna sa clinic ng 15-30 minuto para masigurong walang agarang reaksyon. At oo, pwede kang uminom ng paracetamol kung malala ang lagnat o pananakit [9].
Sino ang Nangangailangan ng Bakuna Para sa Pneumonia?
Hindi para sa lahat ang bakuna para sa pneumonia, pero maraming grupo ng tao ang talagang kailangan ito. Alamin natin kung kasama ka sa mga priority groups.
Mga Grupo na Nangangailangan ng Bakuna
Bukod sa mga senior citizens (65 pataas), ang mga gruppo na dapat magpabakuna laban sa pneumonia:
- Mga may edad 50-64 na may chronic health conditions
- Mga may sakit sa puso, baga, atay, o bato
- Mga diabetic
- May HIV o iba pang kondisyon na nakakaapekto sa immune system
- Mga naninigarilyo
- Healthcare workers [11]
Kung ikaw ay 50+ na may comorbidities tulad ng diabetes o high blood, doble ang iyong risk na magkaroon ng severe pneumonia. Sa katunayan, ayon sa isang study sa Pilipinas, halos 40% ng mga pasyenteng nagkakaroon ng pneumonia ay may isa o higit pang comorbidities [12].
Mga Tip Para sa Pagpapabakuna sa mga Mataas na Panganib
Kung ikaw o ang mahal mo sa buhay ay kabilang sa high-risk group, narito ang mga dapat tandaan:
- Huwag na huwag papalampas ng scheduled vaccination
- Kung senior citizen ka, maaaring may libre o discounted na bakuna sa inyong local health center
- Kung hindi ka sigurado kung nabakunahan ka na dati, huwag mag-alala—pwede kang magpabakuna ulit! Mas mainam na sigurado [11]
Para sa mga may PhilHealth, maaaring covered ang pneumococcal vaccination sa ilalim ng mga benefit packages para sa senior citizens. Kumonsulta sa inyong local health unit para sa mga detalye [13].
Sa mga grupo na high-risk, kailangan din ng mga booster shots pagkalipas ng ilang taon. Kumunsulta sa iyong doktor para malaman kung kailan ka dapat bumalik [6].
