Habang tumatanda ang mga tao, tumataas ang panganib ng stroke. Gayunpaman, ang isa sa mga pangunahing sanhi ng mga stroke na maaaring hindi alam ng mga tao ay ang atherosclerosis. Ano ang atherosclerosis? Ang atherosclerosis ay maaaring humantong sa anong uri ng stroke? At ano ang mga komplikasyon ng atherosclerosis?
Ano Ang Atherosclerosis?
Ang atherosclerosis ay isang uri ng arteriosclerosis. Nangyayari ang arteriosclerosis kapag ang mga daluyan ng dugo ay nagiging matigas at mas makapal.
Ang mga normal na arterya ay nababanat at nababaluktot. Gayunpaman, ang mga ugat ay maaaring tumigas sa paglipas ng panahon. Ang arteriosclerosis ay nagpapahirap sa dugo na magdala ng mga sustansya at oxygen mula sa puso sa buong katawan. Maaari nitong bawasan ang daloy ng dugo sa mga tisyu at organo.
Ang atherosclerosis ay nangyayari kapag ang mga sangkap tulad ng taba at kolesterol ay naipon sa mga pader ng arterya. Tinutukoy bilang plaka ang build up na ito. At ito ay maaaring gawing makitid ang mga arterya at hadlangan ang daloy ng dugo. Maaari rin itong maging sanhi ng pamumuo ng dugo kung pumutok ang plaka.
Ano Ang Mga Sintomas Ng Atherosclerosis?
Maaaring walang malinaw na sintomas ang mga banayad na kaso ng atherosclerosis. Ang mga sintomas ay madalas na nangyayari kapag ang isang arterya ay nagiging barado at makitid kaya hindi nito mailipat ang dugo sa buong katawan.
Ang mga sintomas ng mas matinding atherosclerosis ay maaaring kabilang ang:
- Presyon ng dibdib (tinatawag na angina) at pananakit (kung ang atherosclerosis ay nasa mga arterya ng puso)
- Mas kaunting daloy ng dugo at pananakit sa ilang mga paa (kung ang atherosclerosis ay nasa mga arterya ng binti at braso)
- Kidney pressure at mataas na presyon ng dugo (kung ang atherosclerosis ay nasa mga arterya na humahantong sa mga bato)
- Biglang panghihina o pamamanhid sa mga binti o braso, nalalay na mga kalamnan sa mukha, pansamantalang pagkawala ng paningin sa isang mata, at malabong pagsasalita o kahirapan sa pagsasalita (kung ang atherosclerosis ay nasa mga arterya na humahantong sa utak)
Ano Ang Nagiging Sanhi Ng Atherosclerosis?
Ang sakit ay mabagal, at bihira itong mangyari sa mga bata. Hindi alam ang eksaktong mga sanhi ng atherosclerosis, ngunit maaari itong mangyari kung ang panloob na layer ng arterya ay nasira. Ang pinsala ay maaaring dahil sa:
- Mataas na kolesterol
- Mga produktong tabako
- Diabetes, labis na katabaan, at insulin resistance
- Mataas na triglyceride
- Pamamaga mula sa mga sakit tulad ng lupus, arthritis, inflammatory bowel disease, atbp.
- Altapresyon
Maaaring Mauwi Ang Atherosclerosis Sa Anong Uri Ng Stroke?
Ang atherosclerosis ay maaaring magdulot ng ischemic stroke, kadalasan dahil sa mga namuong dugo. Ang mga arterya na humahantong sa utak ay makitid dahil sa atherosclerosis o iba’t ibang mga particle. Ito ay maaaring maging sanhi ng pamumuo ng dugo.
Ang pinakakaraniwang uri ng stroke na atherosclerosis na maaaring idulot ay atherothrombotic stroke. Nangyayari ito kapag nagkakaroon ng blood clot sa atheroscieotic plaque sa isang daluyan ng dugo sa utak. Pinipigilan ng clot ang daloy ng dugo sa bahaging iyon ng utak.
Sino Ang Nanganganib Para Sa Mga Komplikasyon Ng Atherosclerosis?
Ang mga taong may mga sumusunod na kadahilanan ng panganib ay may mas mataas na pagkakataon na magkaroon ng atherosclerosis at stroke:
- Obesity
- Mababang antas ng pisikal na aktibidad
- Paninigarilyo
- Mataas na antas ng kolesterol
- Diabetes
- Mataas na presyon ng dugo (pinakamataas na panganib para sa stroke)
- Mga diyeta na mababa sa mga gulay at prutas, mataas sa trans at saturated fats
Paano Maiiwasan Ang Komplikasyon Ng Atherosclerosis Tulad Ng Stroke
Ang pagtugon sa naunang nabanggit na mga kadahilanan ng panganib ay maaaring makabuluhang bawasan ang panganib ng atherosclerosis at stroke. Ang sumusunod na tip ay maaaring makatulong na mabawasan ang iyong panganib:
- Huminto sa paninigarilyo
- Panatilihin ang isang malusog na timbang
- Kumain ng balanse at malusog na diyeta
- Manatiling aktibo sa pisikal
- Panatilihin ang malusog na antas ng presyon ng dugo
- Panatilihin ang malusog na antas ng kolesterol
Paano Gamutin Ang Stroke Na Dulot Ng Atherosclerosis?
Alam natin na ang atherosclerosis ay maaaring humantong sa ischemic stroke, ngunit paano ito magagagamot?
Ang isa sa mga pinakamahalagang salik para sa paggamot ng anumang stroke ay oras. Pinakamainam kung ang isang taong na-stroke ay humingi ng agarang medikal na atensyon. Humigit-kumulang dalawang milyong neuron ang maaaring mamatay bawat minuto na na-stroke ang isang tao.
Ang uri ng paggamot na gagawin ng mga doktor ay kadalasang nakadepende sa kung gaano katagal ang isang stroke. Ang mga halimbawa ng paggamot para sa ischemic stroke ay:
- Mga gamot na tableta para maiwasan ang embolism at pagbaba ng presyon ng dugo
- Mga gamot na ibinibigay sa intravenously upang iligtas ang utak, ibalik ang daloy ng dugo, at masira ang anumang mga namuong dugo
- Stenting intracranially (sa ulo) at extracranially (sa labas ng ulo)
- Bypass surgery
- Mga gamot na anticoagulation at antiplatelet
- Angioplasty ng lobo
- Intravenous tissue plasminogen activator para matunaw ang namuong dugo na naging sanhi ng stroke
- Mechanical thrombectomy upang alisin ang mga clots mula sa arterya
Key Takeaways
Mahalagang malaman kung paano maaaring mangyari ang atherosclerosis at kung paano ito maaaring humantong sa isang stroke. Ano ang mga komplikasyon ng atherosclerosis? Maaari itong humantong sa ischemic stroke. Ang kakayahang makilala ang mga potensyal na sanhi ng mga stroke ay maaaring makatulong na maiwasan ang malubhang isyu sa kalusugan na ito.
Matuto pa tungkol sa Atherosclerosis dito.