Ang mga premature na sanggol ay mga ipinanganak bago ang ika-37 linggo ng pagbubuntis. Tinatawag din na “mga preemies,” sila ay nasa risk ng maraming sakit dahil sa kanilang mababang timbang at nakompromisong immunity. Ang isa sa mga sakit na maaaring harapin ng mga preemies ay neonatal pneumonia. Isa itong impeksyon sa baga na maaaring dumating nang mag-isa o kasama ng iba pang mga impeksyon. Narito ang kailangang malaman ng mga magulang kung ano ang neonatal pneumonia sa premature babies.
Ano Ang Neonatal Pneumonia?
Kapag sinabi nating pneumonia, ito ay may impeksyon sa baga. Lalo na, dahil sa impeksyon, ang mga parang ubas na air sac na tinatawag na alveoli ay may nana at iba pang likido sa mga ito.
Ang ating alveoli ay namamahala sa gas exchange–ang proseso ng pagkuha ng oxygen at paglalabas ng carbon dioxide. Ibig sabihin ang mga air sac na ito ay hindi dapat magkaroon ng anuman kundi hangin sa loob nito.
Sa pulmonya, ang alveoli ay puno ng nana at iba pang likido. Kaya, ang mga pasyente ay mahihirapang makakuha ng oxygen. Ang ganitong uri ng pulmonya ay nangyayari kapag ang apektado ay isang bagong panganak.
Mga Sanhi Ng Neonatal Pneumonia
Ayon sa mga ulat, ang pneumonia ang pinakakaraniwang invasive bacterial infection kasunod ng primary sepsis. Kaya naman, kadalasan ay bacterial ang pinagmulan nito.
Dalawang uri ng pulmonya ang maaaring makaapekto sa mga premature o full-term neonates. Sila ay:
- Early-onset. Nangyayari ito nang maaga–maaaring sa loob ng ilang oras pagkatapos ipanganak ang sanggol. Ang early-onset ng kung ano ang neonatal pneumonia ay maaaring bahagi ng (ngunit hindi lahat ng kaso) ng isa pang kondisyon na tinatawag na generalized sepsis syndrome. Kadalasan, nagmumula ito sa impeksyon ng ina o iba pang komplikasyon kaagad pagkatapos ng panganganak.
- Late-onset. Sa kabila ng pangalan nito, ang late-onset neonatal pneumonia ay maaaring mangyari 7 araw lamang pagkatapos ng kapanganakan ng sanggol. Kadalasan, ito ay nangyayari sa mga sanggol na nasa neonatal intensive care unit (NICU) at maaaring community-acquired.Kadalasan, ang mga bagong silang na ito sa NICU ay nangangailangan ng matagal na endotracheal intubation dahil sa sakit sa baga. Kung ito ang kaso, maaari sabihin na ang neonate ay nagkaroon ng “ventilator-associated” pneumonia.
Hindi tulad ng early-onset neonatal pneumonia na bahagi ng generalized sepsis (hindi lahat ng kaso ay may ganitong uri ng pneumonia), ang late-onset neonatal pneumonia ay karaniwang nakakaapekto lamang sa mga baga.
Ang iba’t ibang uri ng bakterya ay maaaring maging sanhi ng ganitong uri ng pulmonya. Maaaring makuha ito ng mga sanggol mula sa genital tract ng kanilang ina o sa nursery habang nananatili sa ospital. Ang mga halimbawa ng bacteria na maaaring maging sanhi ng pulmonya ay:
- Streptococci (pinakakaraniwan)
- Staphylococcus aureus
- Escherichia coli
- Pseudomonas aeruginosa
Chlamydial Pneumonia o Atypical Pneumonia
Mayroon ding isang uri ng pneumonia na dulot ng mga chlamydial organism. Nakukuha ito ng mga sanggol mula sa kanilang ina na may impeksyong chlamydial. Bagama’t maaaring maapektuhan nito ang mga preemies, maaari itong mangyari anumang oras kapag ang sanggol ay 2 linggo hanggang 18 linggong gulang.
Kung ang isang chlamydial organism ang nagdulot ng pneumonia ng preemie, maaari rin silang magpakita ng conjunctivitis at eosinophilia–isang kondisyong minarkahan ng tumaas na bilang ng mga eosinophil, isang uri ng white blood cell.
Mahalagang paalala: Bagama’t ang bacterial infection ang karaniwang sanhi ng ganitong uri ng pulmonya, ang ilang uri ng mga virus at maging ang fungi ay maaari ding maging sanhi nito.
Risk Factors
Bilang default, ang mga sanggol ay “immunocompromised” na. Nangangahulugan ito na mas mababa ang proteksyon nila mula sa iba’t ibang sakit at impeksyon kumpara sa mga nakakatanda na may ganap na gumaganang immune system.
Ngayon, ang isang premature baby ay may mas mahinang immunity sa sakit kaysa sa isang full-term baby. Dahil dito, mas madaling magkaroon sila ng kung ano ang neonatal pneumonia. Pareho rin ito sa mga baby na may mga karamdaman na nakakaapekto sa kanilang mga immune system.
Dagdag pa rito, pinapataas din ng mga sumusunod na factors ang panganib habang pinapataas ng mga ito ang exposure ng sanggol sa iba’t ibang organismo na nagdudulot ng kung ano ang neonatal pneumonia:
- Kumplikado o matagal na panganganak
- Membrane-rupture higit sa 18 oras bago ipanganak
- Mga impeksyon sa ina
- Prematurity
- Underdeveloped immunity
- Environmental factors (para nakuha sa komunidad)
Mga Palatandaan At Sintomas
Dahil ang pulmonya ay isang impeksiyon na kinasasangkutan ng mga baga, ang isang bagong panganak ay maaaring magpakita ng mga sumusunod na palatandaan at sintomas:
Distressed Respiratory Status
Ang mga preemies na may pulmonya ay maaaring makaranas ng mabilis na paghinga (pangunahing palatandaan). Sa oras ng pisikal na pagsusuri ng isang doktor, maaaring may mga tunog tulad ng paghinga o ungol habang humihinga.
Dahil apektado ang mga baga, maaaring nahihirapan ding huminga ang mga sanggol. Mapapansin ito ng mga doktor at tagapag-alaga kapag nakita nila ang sumusunod:
- Paggalaw ng mga kalamnan sa pagitan ng mga buto-buto
- Paghinga sa tiyan
- Flaring of nostrils
- Cyanosis
Pagbabago Sa Respiratory Secretions
Ang mga bagong silang na may pulmonya ay maaari ring magpakita ng mga pagbabago sa kanilang respiratory secretions. Kadalasan, kasama sa mga pagbabagong ito ang pagtaas sa dami at pagbabago ng kulay. Sa pulmonya, ang respiratory secretions ay maaaring maging brownish at makapal.
Pangkalahatang Sintomas Ng Sakit
Dahil sa impeksyon, ang mga preemies ay maaari ring magpakita:
- Hindi stable na temperatura; maaari silang magkaroon ng lagnat
- Panginginig
- Ubo
- Kakaunting activity
- Pagsusuka
- Poor feeding
Tandaan ng mga magulang na dapat mag-ingat sa hindi magandang pagpapakain dahil maaari itong humantong sa dehydration. Panghuli, sa ilang mga kaso, ang sanggol ay maaaring magpakita ng mga palatandaan ng kakulangan ng oxygen tulad ng mala-bughaw o kulay-abo na labi at mga kuko.
Diagnosis
Karaniwan, nangyayari ang neonatal pneumonia habang nasa ospital ang preemie. Ang mga doktor at nurse na nagmo-monitor sa bagong silang ay makikita ang mga palatandaan at sintomas at mabilis na makakagawa ng diagnosis gamit ang chest x-ray, complete blood count (CBC), at bacterial culture.
Treatment
Ang paggamot para sa kung ano ang neonatal pneumonia ay depende sa sanhi. Ngunit dahil ang karaniwang sanhi ay impeksyon sa bacterial, malamang na magrereseta ang mga doktor ng mga antibiotic. Isasaalang-alang din nila ang uri ng kung ano ang neonatal pneumonia, kung ito ay early-onset o late-onset.
Dahil ang uri ng maagang pagsisimula ay karaniwang bahagi ng pangkalahatang sepsis syndrome, ang paggamot para sa dalawa ay magkatulad. Tulad ng para sa late-onset, maraming mga doktor ang gumagamit ng malawak na spectrum na antibiotics upang gamutin ang kondisyon.
Bukod sa antibiotic therapy, ang mga neonates na dumaranas ng pneumonia ay maaaring mangailangan din ng mas maraming oxygen.
Ano Ang Magagawa Ng Mga Magulang?
Habang nasa ospital, dapat sundin ng mga magulang at tagapag-alaga ang mga utos ng doktor at ang mga protocol tulad ng pagpapakain at pag aalaga sa bagong silang. Halimbawa, kung papayagan ang mga magulang na bisitahin ang sanggol, dapat silang maghugas ng kamay nang maigi at magsuot ng naaangkop na pang-proteksyon, tulad ng mga masks, goggles, at gown. Pinakamahalaga, huwag hayaan ang sinumang may sakit na bisitahin ang sanggol. Ginagawa ang mga ito upang maprotektahan ang bagong silang mula sa karagdagang mga impeksiyon.
Kung ang premature na sanggol ay nahihirapang sumuso, maaaring mag-utos ang doktor ng tube feeding. Ang mga magulang ay maaari ding makipag-usap sa kanila tungkol sa posibilidad ng pagbibigay ng gatas ng ina.
Pag-Iwas sa Neonatal Pneumonia
Ang pag-iwas sa ano ang neonatal pneumonia ay medyo nakakalito, lalo na kapag pinag-uusapan natin ang tungkol sa premature babies. Ayon sa ilang mga eksperto, sa ngayon, ang pag-iwas ay nakatuon sa tatlong bagay, katulad:
- Regular na prenatal checkups.
- Pagsusuri sa mga ina para sa pagkakaroon ng grupo B Streptococcus bacteria.
- Intrapartum antibiotic prophylaxis; nangangahulugan ito na ang ina ay tatanggap ng paggamot sa oras ng labor o panganganak.
- Pag-follow up sa mga bagong silang na may mataas na risk na magkaroon ng mga impeksiyon.
Key Takeaways
Ang neonatal pneumonia sa mga premature baby ay maaaring maging banta sa buhay, lalo na kapag ito ay bahagi ng neonatal sepsis. Dahil ang impeksyon ay nakakaapekto sa buong katawan, maaari itong magdulot ng mga komplikasyon sa iba’t ibang organ system. Sa sitwasyong ito, ang agarang paggamot ay mahalaga, lalo na dahil ang dami ng namamatay ay mas mataas para sa mga sanggol na may mababang timbang nang ipanganak, isang karaniwang kondisyon kapag ang sanggol ay ipinanganak na premature. Matuto pa tungkol sa Premature na Sanggol dito.
