Ang first trimester ng pagbubuntis ay ang unang 13 linggo ng pagbubuntis. Ang unang araw nito ay ang unang araw ng huling regla. Sa panahong ito, ang mga major organ system ng fetus ay nabubuo. Ito ay isa sa pinakamahalagang panahon sa pagbubuntis. Narito ang mga pagbabago sa first trimester ng pagbubuntis. Kasama rin ang iba pang mga katanungan at alalahanin na maaaring mayroon ang mga magulang.
Mga palatandaan at sintomas ng pagbubuntis
Maraming sintomas ng pagbubuntis, at ang pangunahing senyales ng pagbubuntis ay nawawala ng 2 o higit pang magkakasunod na sikolo ng regla. Gayunpaman, maaaring hindi ito palaging nangangahulugan na ikaw ay buntis, dahil ang mga kondisyon tulad ng polycystic ovary syndrome ay maaari ding magdulot nito.
Ang mga palatandaan at sintomas ng pagbubuntis ay maaaring mag-iba sa bawat babae. Gayunpaman, may ilang mga karaniwang sintomas na nangyayari sa karamihan ng mga pagbubuntis:
- Pagkapagod – Ito ay dahil sa production ng progesterone, isang hormone na nagpapabago sa immune system at tumutulong sa normal na implantation ng fertilized na itlog.
- Pagduduwal at pagsusuka – Bagama’t ang tinutukoy ng karamihan sa mga tao ay ang “morning sickness,” 80 porsiyento ng mga buntis ay nakakaramdam ng sakit sa buong araw at/o sa gabi.
- Food cravings/aversion at mood swings – Maaari itong nauugnay sa mga pagbabago sa hormonal levels na nangyayari sa panahon ng pagbubuntis.
- Madalas na pag-ihi – Ito ay nauugnay sa hormone Beta-Human chorionic Gonadotropin (B-HCG), na nagpapataas ng pelvic blood flow.
- Malambot at namamaga na mga suso – Bilang paghahanda sa pagpapasuso, ang progesterone ay tumutulong sa pagbuo ng mga duct ng gatas at nagiging sanhi ng pamamaga ng mga suso o nipple.
- Vaginal na pagdurugo – Bagama’t hindi palaging nangyayari, ang kaunting pagdurugo sa unang tatlong buwan ay maaaring nauugnay sa pagtatanim ng fertilized egg sa matris (implantation bleeding).
Kailan pupunta para sa isang checkup at clinical pregnancy test
Pinakamabuti na magpa prenatal checkup sa sandaling maghinala ka ng pagbubuntis. Kailangan ito para masiguro na ang ina at fetus ay makakakuha ng tamang pagsusuri at diagnostic tests. Ang mga ito ay naglalayong kumpirmahin na ang fertilized egg ay na-implant nang maayos ang sarili sa matris.
Sa panahon ng paunang prenatal visit, maaaring magsagawa ang mga doktor ng iba pang mga clinical test. Ito ay para kumpirmahin ang pagbubuntis. Ito ay tulad ng isang sonographic na pagsusuri ng pagbubuntis (transvaginal ultrasound) at mga blood test.
Fetal development sa first trimester
Unang buwan ng pagbubuntis
Pagkatapos ng implantation, magsisimula ang unang linggo ng pagbubuntis. Bilang resulta, ang mga limb buds (mga istruktura na kalaunan ay magiging mga braso at binti), pati na rin ang mga mata at tainga, ay nagsisimulang mabuo. Sa paglipas ng panahon, ang puso ay nagkakaroon ng regular na ritmo (around week 4) at ang utak ay nagsisimulang bumuo. Kasabay nito, ang mga tisyu na magiging vertebrae at mga buto ay nagsisimulang lumitaw.
Ikalawang buwan ng pagbubuntis
Habang nagpapatuloy ang development ng utak ng fetus, nagsisimula ang ilang electrical activity sa nervous system. Samantala, ang mga braso at binti ay humahaba, at ang mga daliri at paa ay nagsisimula sa kanilang anyo. Gayundin, ang mga mata, itaas na labi, ilong at tainga ay nakikita, habang ang mga baga ay nagsisimulang mabuo. Ang leeg at trunk ng fetus ay nagiging mas defined.
Ikatlong buwan ng pagbubuntis
Sa panahong ito, ang mga daliri at paa ay naiiba at may mga kuko, habang ang mukha ng fetus ay mas nagkakahugis. Samantala, ang fetus ay maaari na ngayong lumunok at ang tibok ng puso nito ay makikita sa pamamagitan ng machine. Nagsisimula ring gumawa ng ihi ang mga bato habang ang marrow ng buto ay bumubuo ng blood cells.
Sa oras din na ito maari nang mag develop ang ang kasarian ng fetus. Sa mga babaeng fetus, nagsisimula ang pagbuo ng mga ovarian follicle. Habang nasa mga fetus ng lalaki, lumilitaw ang prostate. Ito ang mga pagbabago sa first trimester.
Mataas na panganib na pagbubuntis
Ito ang mga umiiral nang kondisyon na maaaring humantong sa mga komplikasyon sa first trimester ng pagbubuntis.
- Unang pagbubuntis pagkatapos ng 35 taong gulang – Ang mga babaeng unang nagbuntis pagkatapos ng 35 ay maaaring nasa mas mataas na risk ng mga komplikasyon sa pagbubuntis.
- Pagbubuntis sa panahon ng adolescence – Ang pagbubuntis sa panahon ng tinedyer ay maaaring magresulta sa gestational hypertension, anemia, at preterm/early labor at delivery, at pati uterine rupture
- Mataas na presyon ng dugo – Ang mga buntis na may hindi nakokontrol na presyon ng dugo bago pa man ang pagbubuntis ay nasa panganib na magkaroon ng preeclampsia, mababang timbang ng sanggol sa panganganak, at magka pinsala sa bato ng ina.
- Obesity at/o diabetes – Ang mga buntis na may diabetes bago ang pagbubuntis ay maiuugnay sa panganganak ng mas malaking sanggol. Mas mahirap silang ipanganak at maaaring magkaroon ng insulin resistance pagka silang
- Polycystic Ovary Syndrome (PCOS) – Ang mga pasyenteng may PCOS ay nasa mas mataas na panganib ng miscarriage, gestational diabetes, at preeclampsia.
- Sakit sa Thyroid – Ang mga pasyenteng may hypothyroidism ay maaaring makaranas ng mga problema sa pagbuo ng fetus.
- Paninigarilyo sa panahon ng pagbubuntis – Ito ay nagpapataas ng panganib ng birth defects at Sudden Fetal Death Syndrome (SFDS).
- Ang paggamit ng ipinagbabawal na gamot sa panahon ng pagbubuntis – Ang paggamit ng mga droga tulad ng marijuana habang buntis ay nagpapataas ng panganib ng mga stillbirth.
- Paggamit ng alkohol sa panahon ng pagbubuntis – Ito ay naglalagay ng sanggol sa panganib para sa Fetal Alcohol Spectrum Disorders (FASDs).
Mga impeksyon
Ang TORCH syndrome ay isang grupo ng mga impeksyon sa mga bagong silang. Ito ay maaaring mangyari habang ang sanggol ay nasa sinapupunan pa ng ina. Kabilang dito ang impeksyon mula sa Toxoplasmosis, Rubella, Cytomegalovirus, at Herpes Simplex. Ang mga bagong silang na nagkakaroon ng impeksyon mula sa mga nabanggit ay nasa panganib na magkaroon ng abnormalidad sa mata, paninilaw ng balat, at mga kapansanan sa pandinig.
Pagbabakuna at malusog na gawi
Dapat ding tanungin ang iyong doktor kung anong mga pagbabakuna ang dapat nilang isagawa. Ito ay dahil hindi lahat ng bakuna ay maaaring ibigay sa panahon ng pagbubuntis. Ang mga pagbabakuna para sa trangkaso (bakuna sa trangkaso) at tetanus, diphtheria, at pertussis (Tdap) ay lubos na inirerekomenda. Hindi ito nakakaapekto sa pagbubuntis at pinoprotektahan ang fetus at ina laban sa mga impeksyon ito. Ang mga bakuna (live vaccines) tulad ng iyong bulutong-tubig, MMR, at shingles ay dapat na iwasan sa panahon ng pagbubuntis.
Sa first trimester, mahalagang sundin ang payo ng iyong obstetrician tungkol sa mga pagbabago sa pamumuhay at mga follow up. Ang pag-inom ng mga pandagdag sa iron, folic acid, diet, naaangkop na pagtaas ng timbang sa buong pagbubuntis, at ehersisyo ay maaaring magpababa ng panganib ng mga komplikasyon.
Key Takeaways
[embed-health-tool-due-date]
