Nakaka-cancer ba ang air pollution? Isa sa pinakanakababahalang mga isyung pangkalikasan na kinakaharap ng ating bansa ngayon ay ang polusyon sa hangin sa Maynila. Ang air pollution ay ang pagkakaroon ng mga nakakapinsalang particulate sa hangin. Isang pinaghalong soot, usok, amag, pollen, methane, at carbon dioxide, bukod sa marami pang iba, na maaaring makasama sa kalusugan ng tao. Kaya kung ang tanong ay “nakaka-cancer ba ang air pollution?”, ito ang sagot. Ang air pollution ay isang pangunahing sanhi ng kanser.
Hindi lamang isang isyung pangkapaligiran ang polusyon sa hangin. Ang hindi kanais-nais na kalidad ng hangin ay isa ring panganib sa kalusugan. Kinabibilangan ng pagbahing, pag-ubo, pangangati ng mata, pananakit ng ulo, at pagkahilo ang panandaliang epekto ng polusyon sa hangin.
Ang mga pangmatagalang epekto, sa kabilang banda, ay kinabibilangan ng mga sakit sa cardiovascular, mga malalang sakit sa paghinga, at mga allergy.
Polusyon sa Hangin ang Pangunahing Sanhi ng Kanser
Nakaka-cancer ba ang air pollution?
Noong 2013, idineklara ng World Health Organization International Agency for Research on Cancer (IARC) na ang polusyon sa hangin sa labas ay isang ahente na nagdudulot ng kanser. Kilala rin ito bilang carcinogen.
Bago ang konklusyong ito, inuri na ng IARC ang maraming iba’t ibang bahagi ng polusyon sa hangin bilang mga carcinogens, tulad ng tambutso at alikabok ng diesel engine, pati na rin ang particulate matter (napakaliliit na solidong particle o likidong droplet na matatagpuan sa hangin).
Ang konklusyon ng IARC ay batay sa higit sa 1,000 siyentipikong papel mula sa mga pag-aaral sa limang kontinente. At ayon sa IARC, ang mga pangunahing pinagmumulan ng polusyon sa hangin sa labas ay nagmumula sa mga emisyon mula sa sektor ng transportasyon. Kabilang din dito ang industriya at agrikultura, pagbuo ng kuryente, at pagpainit at pagluluto sa tirahan.
Sa parehong taon, isang walong taong gulang na batang babae ang idineklara bilang pinakabatang pasyente ng kanser sa baga sa China. Ayon sa American Lung Association, sinabi ng kanyang doktor na ang kanyang kanser sa baga ay dahil sa malaking pagtaas ng polusyon sa hangin sa China.
Ang Pilipinas: ‘Kabilang sa Pinakamaruming Bansa sa Mundo’
Noong 2018, ang Pilipinas ay idineklara ng World Health Organization bilang bansang may ikatlong pinakamataas na bilang ng namamatay dahil sa polusyon sa hangin. May 45.3 na pagkamatay kada 100,000 indibidwal. Noong Pebrero ng 2020, ang Pilipinas ay nagraranggo sa ika-57 sa 98 sa IQAir’s “World’s Most Polluted Countries” ng 2019.
Ang 2019 particulate pollution (PM2.5) level ng Pilipinas ay naitala sa average na 17.6 micrograms per cubic meter (μ/mᶟ), mas mataas kaysa sa naitala na 14.6μ/mᶟ noong 2018.
Ang particulate matter PM2.5 ay tumutukoy sa particulate matter na may diameter na mas mababa sa 2.5 micrometers – mga 3% ng diameter ng isang hibla ng buhok ng tao. Mas mahirap ang visibility at mukhang malabo ang kalangitan kapag may mataas na antas ng particulate matter sa hangin.
Ang limitasyon sa kaligtasan para sa polusyon, ayon sa World Health Organization, ay 10 μg/mᶟ. Ibig sabihin, ang 17.6μg/mᶟ ng Pilipinas ay lumampas sa mga ligtas na antas.
Mga antas ng polusyon ng Pilipinas ay niraranggo na “moderate” sa US Air Quality Index
Ang mga antas ng polusyon ng Pilipinas ay niraranggo na “moderate” sa US Air Quality Index. Nangangahulugan ito na ang mga sensitibong indibidwal ay inirerekomenda na umiwas sa aktibidad sa labas, dahil ang paglanghap ng hangin sa labas ay maaaring magdulot ng mga sintomas sa paghinga.
At habang ang Pilipinas ay may pinakamababang ranggo sa antas ng polusyon sa Southeast Asia, karamihan sa mga lungsod na kasama sa pag-aaral ay lumampas sa limitasyon sa kaligtasan ng WHO.
Tanging ang mga lungsod ng Carmona at Calamba ang nasa loob ng limitasyon sa kaligtasan.Mayroon silang mga antas ng polusyon na 9.1 μg/mᶟ at 4 μg/mᶟ, ayon sa pagkakabanggit. Ayon sa ABS-CBN News: Ang Maynila ay may average na particulate pollution na 18.2 μg/m3, Meycauayan na may 35.3 μg/m3, Dumaguete na may 27.7 μg/m3, Bulacan na may 26.9 μg/m3, Cavite City na may 26.6 μg/m3, Cavite City na may 26.6 μg/m3. Lungsod na may 12.9 μg/m3, Balanga na may 11.4 μg/m3 at Legazpi na may 11.3 μg/m3.
Polusyon sa Hangin ay Pangunahing Sanhi ng Kanser: Sino ang Nasa Panganib?
Ayon kay Dr. Norman Edelman ng American Lung Association, “Ang sinumang nakatira kung saan mataas ang antas ng polusyon sa particle ay nasa panganib. Ang ilang mga tao ay nahaharap sa mas mataas na panganib, kabilang ang mga bata, matatanda, mga taong may sakit sa baga at puso at diabetes, mga taong may mababang kita, at mga taong nagtatrabaho o nag-eehersisyo sa labas.”
Ang genetika ay gumaganap din ng isang malaking dahilan sa pagtukoy ng panganib ng tao sa kanser sa baga. Bagama’t isa nang panganib na kadahilanan ang genetika, ang polusyon sa hangin ang nangungunang sanhi ng kanser. Ito ang nagpapataas ng panganib na ito.
Ayon sa American Cancer Society, nasa mas mataas na panganib ang mga taong may malapit na miyembro ng pamilya na na-diagnose na may kanser sa baga sa murang edad. Kahit na hindi malinaw kung gaano kalaki ang panganib dahil sa genetics. At kung magkano ang mula sa shared household exposure.
Ang kanser sa baga ay maaaring hindi masuri sa mahabang panahon. At dahil ang mga sintomas ay karaniwang hindi nagpapakita ng maaga, maaari itong magresulta sa late diagnosis.
Dahil mas kaunti ang mga nerve ending sa baga, kadalasang walang sakit ang paglaki ng tumor sa baga.
Nakaka-cancer ba ang air pollution?Ang Polusyon sa Hangin ay isang Nangungunang Sanhi ng Kanser, gaya ng Kanser sa Baga
Mag-ingat sa sumusunod na sintomas:
- isang ubo na hindi nawawala o lumalala sa paglipas ng panahon
- pamamaos sa boses
- patuloy na pananakit ng dibdib
- igsi sa paghinga o wheezing
- madalas na impeksyon sa baga tulad ng brongkitis o pulmonya
- umuubo ng dugo
Bilang karagdagan, dahil ang mga sintomas ay hindi nagpapakita hanggang huli, may mga kaso kapag ang kanser ay kumalat sa iba pang bahagi ng katawan. Ito ay maaaring mahayag sa iba pang mga sintomas tulad ng:
- pagbaba ng timbang
- walang gana kumain
- sakit ng ulo
- pananakit ng buto o bali
- mga namuong dugo
Ang kanser sa baga ay nasuri sa pamamagitan ng isang serye ng mga pagsusuri.
- Natutukoy ng mga pagsusuri sa imaging o radiology ang pagkakaroon ng kanser, upang makita kung gaano ito kumalat. At upang makita kung gumagana ang paggamot.
- Ang mga pamamaraan ng endoscopy, sa kabilang banda, ay kapag naglalagay ang doktor ng isang instrumento na parang tubo sa katawan upang tingnan ang loob. Ang isang tipikal na pamamaraan ng endoscopy para sa mga may problema sa baga ay isang bronchoscopy.
- Sa ibang pagkakataon, pangangailangan ang mga doktor ng biopsy at cytology test para mas makita ang mga selula ng kanser.
Palaging available ang paggamot, at ginagawa ito sa maraming paraan, depende sa uri ng kanser at kung gaano ito kumalat.
- isang opsyon ang operasyon, kung saan aalisin ng mga doktor ang apektadong lugar
- Lumiliit o pumapatay sa mga selula ng kanser ang chemotherapy
- Ang radiation therapy ay ang paggamit ng high-energy rays upang patayin ang cancer
- Ang naka-target na therapy ay kapag ang mga espesyal na gamot ay ibinigay upang hadlangan ang paglaki at pagkalat ng kanser
Pangunahing Konklusyon
Nanawagan ang mga local environmental group sa gobyerno ng Pilipinas na gumawa ng agarang hakbang para mapabuti ang kalidad ng hangin sa bansa. Iniulat ng Greenpeace Southeast Asia na ang mga nakakalason na emisyon ay nagkakahalaga ng mga Pilipino ng hanggang 1.9% na pagkawala ng GDP at 27,000 napaaga na pagkamatay.
Nakaka-cancer ba ang air pollution? Iminungkahi din ng grupo na ideklara ng gobyerno ang air pollution bilang i”sang pambansang isyu. Hinimok din nila ang gobyerno na i-update ang Clean Air Act. Kabilang dito ang transition plan upang ihinto ang paggamit ng enerhiya ng karbon at mga fossil fuel ng mga industriya. Ayon sa CEO ng IQAir na si Frank Hammes, “Habang ang bagong coronavirus ay nangingibabaw sa mga internasyonal na ulo ng balita, isang silent killer ay nag-aambag sa halos 7 milyong pagkamatay sa isang taon: polusyon sa hangin.”
Ang sama-samang pagsisikap ay kailangan upang baguhin ang katotohanan na ang polusyon sa hangin ay isang nangungunang sanhi ng kanser. At palagi kaming makakatulong na gawing mas magandang lugar ang komunidad upang matirhan at malalanghap. Huwag manigarilyo, at maglakad hangga’t maaari upang mabawasan ang bilang ng mga sasakyan sa kalsada.
Himukin ang iyong lokal at pambansang pamahalaan na lumikha ng mga ordinansa na tumutugon sa polusyon sa hangin. Bawasan ang iyong panganib para sa kanser sa baga at manatili sa loob ng bahay hangga’t maaari. Iwasan ang secondhand smoke, at magsuot ng mask kapag lalabas. Tandaan, ito ay polluted sa labas, at hindi ka maaaring maging masyadong ligtas.
