Ang colon cancer at rectal cancer ay kadalasang ipinapangkat nang magkasama dahil ang mga ito ay may maraming magkatulad na katangian. Ang colorectal cancer ay maaaring mag ugat sa colon o rectum, depende kung saan ito eksaktong nagmula. Maaaring tawaging colon cancer o rectal cancer ang mga uri ng cancer na ito. Alamin sa artikulong ito kung ano ang colorectal colon cancer.
Pag-Unawa Sa Digestive System
Ang large intestine, o tinatawag na malaking bituka, ay binubuo ng colon at rectum. Ito rin ay parehong kabilang sa digestive system.
Ang colon ay isang tubong binubuo ng muscles na tinatayang nasa 5 talampakan (1.5 metro) ang haba. Binubuo nito ang malaking bahagi ng large intestine. Ang mga pangalan ng mga bahagi ng colon ay nagpapakita ng direksyon ng pagkaing dumaraan sa mga ito.
- Ang pataas na colon ay ang pangalan unang bahagi. Pumapasok sa isang sisidlang tinatawag na cecum sa simula ng prosesong digestive ang mga hindi natunaw na pagkain. Sa kanang bahagi ng tiyan, ito ay umaakyat (belly).
- Ang nakahalang na colon ay ang ikalawang bahagi. Ito ay tumatawid sa magkabilang bahagi ng katawan, mula kanan papuntang kaliwa.
- Dahil ang ikatlong bahagi ay papunta sa ibaba ng kaliwang bahagi, ito ay tinatawag na pababang colon.
- Dahil sa anyo nitong “S”, ang ikaapat na bahagi ay tinatawag na sigmoid colon. Ang rectum ay nakadikit sa puwit matapos ang sigmoid colon.
Ano Ang Colorectal Colon Cancer: Mga Sanhi Nito
Karamihan sa colorectal cancers ay nagsisimula bilang polyps. Ang polyps ay ang mga paglaki na tumutubo sa panloob na lining ng rectum o colon. Ang pataas at pahalang bahagi ng na colon ay magkasamang tinatawag na proximal colon. Sa kabilang banda, ang pababa at sigmoid colon ay ang distal colon.
Bagama’t hindi lahat ng polyps ay cancerous, ang ilan ay maaaring maging cancer sa paglipas ng panahon (kadalasan, paglipas ng maraming taon). Ito ay maaaring lumubha at maging cancer depende sa uri nito. May iba’t ibang mga uri ng polyps.
Adenomatous Polyps (Adenomas)
Ang adenomas, na may tatlong magkakaibang uri (tubular, villous, at tubulovillous), ay itinuturing na mga kondisyong precancerous dahil ang mga ito ay kadalasang nagiging cancer kalaunan.
Hyperplastic Polyps At Inflammatory Polyps
Bagama’t ang mga uring ito ng polyps ay mas karaniwan, ang mga ito ay kadalasang hindi precancerous. Ang malaking hyperplastic polyps (mahigit 1cm) ay maaaring mangailangan ng mas madalas na colonoscopies para sa colorectal cancer screening.’
Sessile Serrated Polyps (SSP) At Traditional Serrated Adenomas (TSA)
Bilang resulta ng mataas na tyansa ng pagkakaroon ng colorectal cancer, ang ganitong polyps ay kadalasang ginagamot din nang tulad sa adenomas.
Ang ibang mga salik na maaaring makapagpataas sa tyansa ng pagkakaroon ng colorectal cancer o maging cancerous ang polyp ay ang mga sumusunod:
- Pagkakaroon ng polyp na mas malaki sa 1cm
- Pagkakaroon ng mahigit sa 3 polyps
- Ang dysplasia ay isang pang precancerous na sakit. Ito ay indikasyong may bahagi ng polyp o ng lining ng colon o rectum kung saan ang cells ay tila hindi normal subalit hindi pa ganap na nagiging cancer.
- Nagsisimula ang colorectal cancer sa pinakaloob na layer (mucosa) ng colon o rectum. Ito ay maaaring kumalat palabas sa ilan o lahat ng iba pang layers sa paglipas ng panahon kung ito ay maging polyp. Ang wall ng colon o rectum ay binubuo ng maraming layers.
Kapag tumagos na ang cancer cells sa wall, maaari itong patuloy na dumami o kumalat sa mga katabing lymph nodes o arteries ng dugo, na microscopic na daang nagtatanggal ng mga dumi at fluid.
Ang paglaki ng colorectal cancer sa wall at ang pagkalat nito sa labas na bahagi ng colon o rectum ay tumutukoy sa stage, o kalubhaan ng sakit.
Ano Ang Colorectal Colon Cancer: Mga Uri Nito
Kapag pinag-uusapan ng clinicians ang tungkol sa colorectal cancer, halos lagi nila itong tinutukoy na adenocarcinomas, na pinakakaraniwang uri. Ang ilang subtypes ng adenocarcinomas, tulad ng signet ring at mucinous, ay maaaring may malubhang prognosis kaysa sa ibang subtypes nito.
- Carcinoid tumors. Ito ay nagmula sa intestine mula sa cells na nagpoprodyus ng tiyak na hormone.
- Gastrointestinal stromal tumors (GISTs). Nagsisimula ito sa espesyal na cells sa wall ng colon na tinatawag na interstitial cells of Cajal. Ang ilan ay benign (hindi cancer). Ang tumors na ito ay maaaring matagpuan saanmang bahagi ng digestive tract, subalit hindi karaniwan sa colon.
- Lymphomas. Ito ay cancers ng immune system cells. Ang mga ito ay karaniwang nagsisimula lymph nodes, subalit maaari din sa colon, rectum, o iba pang organs. Ang mga impormasyon kaugnay ng lymphomas ng digestive system ay maaaring matagpuan sa Non-Hodgkin Lymphoma.
- Sarcomas. Ito ay maaaring magsimula sa ugat na daluyan ng dugo, layers ng muscle, o iba pang connective tissues sa wall ng colon at rectum. Bihira ang sarcomas ng colon at rectum
Ano Ang Colon Cancer: Stages Nito
Ang kalubhaan ng kondisyon ay malalaman sa pamamagitan ng bilang at titik ng bawat tatlong uri ng colon cancer batay sa istruktura ng colon at kung gaano kalubha ang pagkalat nito sa layers ng wall ng colon.
Narito ang stages ng colon cancer:
Stage 0
Ang stage 0 colon cancer ay nangangahulugan ang sakit ay hindi kumalat sa mucosa, ang pinakaloob na layer ng colon.
Stage 1
Sa stage 1 colon cancer, ang sakit ay nakarating na sa layer ng muscle na tinatawag na muscularis propria. Gayundin, mula sa pinakamataas na layer, na tinatawag na mucosa, sa kasunod na layer, na kilala bilang submucosa.
Stage 2
Kumpara sa stage 1, ang stage 2 colon cancer ay bahagyang mas malubha at kumalat na sa mucosa at submucosa.
- Stage 2A, 2B, o stage 2C. Ang mga ito ay karagdagang klasipikasyon para sa stage 2 colon cancer.
- Phase 2A. Ang lymph nodes o katabing tissue ay hindi apektado ng pagkalat ng cancer. Bagama’t nakarating na ito sa pinakalabas na layers ng colon, hindi pa ito ganap na tumatagos.
- Level 2B. Ang visceral peritoneum, na membrane na nagpapanatili sa pwesto ng organs sa tiyan, ay narating na ng cancer. Sa yugtong ito, hindi pa ito nakararating sa lymph nodes ngunit umabot na sa labas na layer ng colon.
- 2C stage. Bagama’t ang cancer ay hindi pa nakaaabot sa lymph nodes, nakatagos na ito sa labas na layer ng colon at sa iba pang nakapaligid na kalapit na organs o structures.
Stage 3
May tatlong yugto ang stage 3 colon cancer: 3A, 3B, at 3C.
- Stage 3A. Ang tumor ay nakarating o dumaan sa muscular na layers ng colon, at katabing lymph nodes.
- Stage 3B. Sa isa sa mga sumusunod na sitwasyon, ang colon cancer ay ituturing ng stage 3B: Una, ang tumor ay sumakop sa visceral peritoneum, ang pinakalabas na layers ng colon, at sa iba pang organs o tissues. Ito rin ay matatagpuan sa isa sa tatlong lymph nodes. Ikalawa-bagama’t ang tumor ay hindi pa nakararating sa pinakalabas na layers ng colon, ito ay maaaring matagpuan sa apat o higit pang malapit na lymph nodes.
- Stage 3C. Ang tumor ay kumalat lagpas sa layers ng muscle. Gayunpaman, ang cancer ay hindi natagpuan sa mga malalayong bahagi; ito rin ay makikita sa apat o higit pang kalapit na lymph nodes.
Stage 4
Ang stage 4 colon cancer ay may tatlong yugto: 4A, 4B, o 4C.
- Stage 4A. Ang cancer ay kumalat na sa isang malayong bahagi, tulad ng atay, baga, o lymph nodes.
- Stage 4B. Bagama’t wala sa peritoneum, ang cancer ay kumalat na sa dalawa o higit pang organs.
- Stage 4C. May ganap na cancerous na mga pagkalat sa peritoneum.
Ano Ang Colon Cancer: Mga Karaniwang Tanong Tungkol Dito
Narito ang ilan sa mga karaniwang tanong tungkol sa uring ito ng cancer:
Sino ang may tyansang magkaroon ng colorectal cancer?
Ang pagkakaroon ng personal o family history ng colorectal cancer o polyps ay nakapagpapataas ng tyansa ng pagkakaroon ng sakit na ito. Ang mga kalalakihan at kababaihang nasa edad 50 pataas ay halos may parehong tyansa ng pagkakaroon nito. May mas malaking tyansang magkaroon ng colorectal cancer ang mga taong may mahabang personal history ng inflammatory bowel illness.
Gaano kakaraniwan ang colorectal cancer?
Sa kasalukuyan, ang colorectal cancer ay ang ikatlo sa pinakakaraniwang site ng malignancy sa Pilipinas. Mula 2010 hanggang 2015, tumaas ang bilang ng mga nagkaroon nito mula 5, 787 ay naging 9, 625.
Sa Estadong Unidos naman, ang sakit na ito ang ikalawa sa pinakakaraniwang cancer. Mahigit 56, 000 mga Amerikano ang namatay mula sa colorectal cancer, na may mahigit 140, 000 na mga bagong kasong na-diagnose. Mas maraming mga kababaihang higit 75 taong gulang ang namatay dahil sa sakit na ito kaysa sa cancer sa suso. Dagdag pa, 80 hanggang 90 milyong mga Amerikano ang sinasabing may tyansang magkaroon nito dulot ng edad at iba pang mga salik.
Gaano katagal nadedevelop ang colorectal cancer?
Kapag nadevelop ang cancer sa colon, ang paglubha nito ay magiging iba-iba depende sa cellular make-up ng tumor ay iba pang mga salik, tulad ng edad ng pasyente at kanyang kabuoang kalusugan. Bagama’t karamihan sa polyps na ito ay hindi nadedevelop sa cancer, ang ilan ay maaaring unti-unting maging cancer sa paglipas ng halos 10-15 taon.
Maaari bang makaligtas sa colorectal cancer sa loob ng 10 taon?
Ang 5-taong survival rate ng colorectal cancer ay 91% kung ito ay matuklasan sa localized stage; 72% naman kung ito ay kumalat sa katabing tissues o organs o local lymph nodes, at 14% kung marating nito ang malayong bahagi ng katawan. Sa loob ng 10 taon, ang survival rate ay 2% o mas mababa pa.
Matuto pa tungkol sa Colorectal Cancer dito.
