Para sa maraming kondisyong pangkalusugan, ang pag-alis ng ugat ay maaaring makatulong na maiwasan ang pag-unlad ng sakit. Ngunit ito ba ay totoo para sa cervical cancer? At ano ang mga kadahilanan ng panganib ng cervical cancer? Posible bang alisin ang mga ito?
Mga Mutation Ng DNA At Cancer
Ayon sa mga ulat, lahat ng cancer ay nangyayari dahil sa mutations. Kaya bago natin pag-usapan ang mga sanhi ng cervical cancer, pag-usapan muna natin ang mutations.
Ang deoxyribonucleic acid o simpleng DNA ay isang kemikal na bumubuo sa ating mga gene. Kadalasan, naririnig lang natin ang tungkol sa kanila kapag tinatalakay ang mga paksa tulad ng pagmana.
Pero ang totoo, hindi lang ang hitsura natin ang dinidiktahan nila. Kinokontrol ng ating DNA ang paraan ng paggana ng ating mga cell, kabilang ang kung paano sila mahahati o magpaparami, at mamamatay.
Mahahalagang Katotohanan Tungkol Sa DNA
Pagdating sa mga sanhi ng cervical cancer, ang pagtalakay sa mga pangunahing konsepto ng DNA ay nakakatulong. Ang mga sumusunod ay may-katuturang mga piraso ng impormasyon tungkol sa DNA at ang kanser ng cervix:
- Ang mga gene ay maliliit na seksyon sa ating DNA. Sila ang “code” para sa mga protina o naglalaman ng mga tagubilin tungkol sa ating mga katangian.
- Mayroon din tayong mga oncogenes. Ito ang mga gene na tumutulong sa ating mga selula na lumago, mahati, at mabuhay.
- Mayroon din mga tumor suppressor genes. Sa kabilang banda, tinutulungan nila ang mga cell na mamatay kapag tapos na ang kanilang oras at kinokontrol nila kung paano lumalaki ang ating mga cell.
Sa cervical cancer – o anumang anyo ng cancer – maaaring i-on ng katawan ang oncogene at patayin ang tumor suppressor genes.
Ito ay maaaring magresulta sa hindi makontrol na pagpaparami ng mga selula, na humahantong sa malalaking masa na tinatawag na mga tumor.
Ngunit ano ang maaaring maging sanhi ng mutation ng DNA na maaaring humantong sa cancer? Ito ay kung kailan natin haharapin ang mga sanhi ng cervical cancer.
Pangunahing Sanhi Ng Cervical Cancer
Maraming mga sanggunian ang naghihinuha na ang pangunahing sanhi ng cervical cancer ay dahil sa high risk Human Papillomavirus (HPV).
HPV
Ang HPV, maikli para sa Human Papillomavirus, ay ang pinakakaraniwang sanhi ng cervical cancer. Ayon sa mga eksperto, halos lahat ng cancer sa cervix ay nangyayari sa mga babaeng nagkaroon ng HPV infection noon.
Gayunpaman, mahalagang tandaan na ang HPV ay isang grupo ng mga virus. At hindi lahat ng mga ito ay maaaring magdulot ng cervical cancer. Ang mga uri ng mababang panganib ay ang mga nagdudulot ng kulugo sa ari. Bagama’t ang mga ito ay benign o non-malignant, ang pagkakaroon ng HPV ay maaaring magpataas ng panganib na magkaroon ng cervical cancer.
Ayon sa World Health Organization, dalawang uri ng HPV – HPV type 16 at 18 – ang may pananagutan sa halos 70% ng lahat ng kaso ng cervical cancer at pre-cancerous cervical lesions.
Gumagana ang mga high risk na HPV na ito sa pamamagitan ng pag-off ng mahahalagang tumor suppressor genes, na nagiging sanhi ng pagkapal o paglaki ng cervical lining.
Naniniwala ang mga medikal na eksperto na humigit-kumulang 15 uri ng HPV ang “mataas na panganib.” Kapag sinabi nating mataas ang panganib, nangangahulugan ito na maaaring pigilan ng virus ang mga normal na cell na gumana, na mag-udyok sa kanila na mag-overproduce. Ang mga resultang labis na paglaki ay maaaring maaga o huli ay humantong sa mga cancer na tumor.
Ano Ang Kailangan Mong Malaman Tungkol Sa HPV?
Ang mga babaeng gustong maiwasan ang cancer sa cervix sa pamamagitan ng pag-iwas sa mga impeksyon sa HPV ay makikinabang sa pag-alam sa mga sumusunod na katotohanan:
- Ang HPV ay nakukuha sa pakikipagtalik. Maaaring mahawaan ng HPV sa anumang punto ng kanilang buhay ang mga kababaihan.
- Hindi mo lang nakukuha ang virus mula sa penetrative sex. Maaaring magpadala ng virus ang mga sekswal na aktibidad na may balat sa balat, kahit na ang paggamit ng mga laruang sekswal.
- Maraming uri ng HPV ang hindi nagpapakita ng mga kapansin-pansing sintomas o senyales ng cervical cancer, at kusang mawawala ito nang walang paggamot.
- Gayunpaman, ang ilang mga uri ay nagdudulot ng pag-unlad ng genital warts.
- May mga available na bakuna para protektahan tayo mula sa HPV.
- Ang pagkuha ng bakuna bago maging aktibo sa pakikipagtalik ay iniisip na isa sa mga pinakamahusay na paraan upang maiwasan ang cervical cancer.
Mga Risk Factor
Bukod sa HPV, may mga kadahilanan na nagpapataas ng posibilidad na magkaroon ng cervical cancer. Ang mga ito ay kadalasang nauugnay sa mga mapanganib na pag-uugali at hindi malusog na pamumuhay.
Paninigarilyo. Ang paninigarilyo ay naglalantad sa iyo (at sa mga nakapaligid sa iyo) sa maraming mga kemikal na nagdudulot ng kanser. Ayon sa mga pag-aaral, ang mga babaeng naninigarilyo ay dalawang beses na mas nasa panganib na magkaroon ng cervical cancer kaysa sa mga hindi naninigarilyo.
Maramihang kasosyong sekswal. Ang pagkakaroon ng maraming kasosyo sa sekswal ay nagpapataas ng iyong pagkakalantad sa HPV, at sa gayon, maaari ring tumaas ang iyong panganib na magkaroon ng kanser sa cervix.
Mga tabletas para sa birth control. Ito ay maaaring nakakagulat, ngunit ang pangmatagalang paggamit ng mga oral contraceptive ay maaaring isa sa mga sanhi ng cervical cancer. Ayon sa ilang pag-aaral, tumataas ang panganib kapag mas matagal umiinom ang babae ng birth control pills.
Multiple full-term pregnancies. Iminumungkahi din ng mga ulat na ang mga kababaihan na nagkaroon ng 3 full-term na pagbubuntis o higit pa ay nasa mas mataas na panganib na magkaroon ng kanser sa cervix. Ito ay maaaring dahil sa pagkakalantad sa HPV, mga pagbabago sa hormonal, o mahinang immune system.
Nanghina ang immune system. Isa sa mga sanhi ng cervical cancer ay ang mahinang immune system. Ito ay dahil ang malakas na kaligtasan sa sakit ay gumaganap ng malaking papel sa paglaban sa mga selula ng cancer.
Diet. Bilang panghuli, ang isang diet na mababa sa prutas at gulay ay maaaring magpapataas ng panganib ng cervical cancer. Lalo na kung ito ay mataas sa naproseso at matatabang pagkain.
Magpa-Test Bawat Taon
Sinasabi ng mga doktor na ang cervical cancer ay tumatagal ng maraming taon upang mabuo. Sa karamihan ng mga kaso, ang mga selula sa cervix ay unang magpapakita ng mga pagbabago. Tinatawag namin ang mga pagbabago o abnormalidad na ito na “pre-cancerous” na mga kondisyon.
Isang magandang halimbawa ng pagbabago bago ang cancer ay ang pagbuo ng cervical intraepithelial neoplasia o CIN.
Bagama’t totoo na mababa ang CIN na nagiging cancer ng cervix, posible pa rin ito, lalo na kapag hindi ito napigilan.
Kapag natukoy sa panahon ng pagsusuri (pap smear), ang mga pagbabago sa pre-cancerous ay maaaring gamutin nang mas maaga. Ito ang dahilan kung bakit mahigpit na hinihikayat ang mga kababaihan na magkaroon ng kanilang taunang pap smear at gynecologic check up.
Key Takeaways
Paano binabawasan ng isang tao ang posibilidad na magkaroon ng cervical cancer? Gaya ng nabanggit, ang impeksyon sa HPV at ilang salik sa pamumuhay ay nagpapataas ng panganib na magkaroon ng cervical cancer. Ang pagkuha ng pap smear ay maaaring ituring na isang maingat na paraan upang mahuli ang anumang abnormalidad sa cervix.
Sa kabutihang palad, may mga posibleng paraan upang maiwasan ang pag-unlad ng cervical cancer. Kabilang dito ang pagkuha ng bakuna sa HPV, pagsasanay ng
ligtas na pakikipagtalik, at paggawa ng mga aktibong hakbang sa pagpapalakas ng immune system.
Matuto pa tungkol sa Cervical Cancer dito.
