Ang mga numero tungkol sa malaria sa Pilipinas ay nagpapakita ng pagbaba ng mga bilang ng kaso. Ngunit hindi ito nangangahulugan na hindi kailangan ng mga magulang ang patuloy na pagbabantay. Narito ang lahat ng kailangan mong malaman tungkol sa impeksyon ng malaria sa mga bata.
Malaria Sa Pilipinas: Ilan Ang Mga Kaso?
Ang pinakahuling datos ng Department of Health (DOH) ay mula Enero hanggang Mayo ng 2017. What’s promising ay tila bumababa ang trend pagdating sa malaria suspect cases.
Upang higit pang ipaliwanag, iniulat ng mga eksperto na mula Enero 1 hanggang Mayo 6 ng taong 217, mayroon lamang 501 na pinaghihinalaang kaso ng malaria. Ang bilang na ito ay sinasabing mas mababa ng 71% kumpara sa parehong panahon noong 2016.
Malaria Sa Pilipinas
Mahigit 80% ng mga suspek na kaso ay nagmula sa Rehiyon IV-B, partikular sa Palawan, sinundan ng 36 na kaso sa Davao del Norte at 20 kaso sa Sultan Kudarat. Ang iba ay nakakalat sa iba’t ibang rehiyon, kung saan ang Metro Manila ay nag-ulat lamang ng 2 kaso.
Sa kabila ng pagbaba ng bilang ng mga kaso, binibigyang-diin pa rin ng mga doktor ang kahalagahan ng pag-iwas at maagang interbensyon, lalo na sa mga bata.
4 Na Katotohanan Tungkol Sa Malaria Sa Mga Bata
Habang hinihintay natin ang bagong Malaria Surveillance Report ng DOH sa Pilipinas, suriin natin ang mga sumusunod na katotohanan tungkol sa sanhi ng kondisyon, mga palatandaan at sintomas, paggamot, at pag-iwas.
Katotohanan #1: 1 Uri Lang Ng Lamok Ang Nakakapagpalaganap Ng Malaria
Ang unang bagay na kailangan mong malaman tungkol sa malaria ay isang uri lamang ng lamok ang maaaring kumalat nito sa mga tao: ang babaeng Anopheles mosquito, na mahalagang nakakagat sa gabi.
Kapag ang isang nahawaang lamok ay nakagat ang isang tao at nahawahan ang kanyang dugo ng isang Plasmodium parasite, tandaan na maaari ring kumalat ang malaria sa pamamagitan ng:
- Pagsasalin ng dugo
- Pag-transplant ng organ
- Paggamit ng karayom o hiringgilyang nagamit na ng iba
Posible rin ang congenital malaria; ito ay nangyayari kapag ang isang ina ay nakapag pasa ng parasito sa kanyang hindi pa isinisilang na anak. Higit pa rito, kung ang isa pang babaeng lamok na Anopheles ay makaka-kagat ng isang nahawaang tao, ang lamok na iyon ay maaaring magadala ng parasito sa ibang tao.
Katotohanan #2: Ang Mga Sintomas Ay Hindi Nagsisimula Kaagad
Depende sa uri ng Plasmodium parasite sa katawan ng iyong anak, lumilitaw ang mga sintomas 7 hanggang 30 araw pagkatapos makagat. Sa katunayan, ang ilang mga uri ay nagiging tulog at tahimik sa loob ng isang taon!
Ang mga sintomas ng malaria ay lilitaw lamang kapag ang mga parasito ay lumago na. Tandaan na ang malaria ay isang malubhang (at kung minsan, nakamamatay) na impeksyon na humahantong sa mga sintomas tulad ng:
- Lagnat at panginginig
- Sakit ng ulo
- Sakit ng kalamnan at kasukasuan
- Ubo
- Sakit sa tiyan
- Pagduduwal at pagsusuka
- Pagtatae
- Mabilis na paghinga
- Mabilis na tibok ng puso
- Isang pangkalahatang pakiramdam ng kakulangan sa ginhawa
Katotohanan #3: Ang Agarang Paggamot Ay Mahalaga
Ayon sa mga ulat, sa agarang pangangalagang medikal, halos lahat ng nahawaan ng malaria ay ganap na gumagaling. Kaya, humingi kaagad ng medikal na atensyon para sa iyong anak kung nakita mo ang mga senyales at sintomas na nakalista namin sa itaas.
Sa klinika o ospital, mag-uutos ang doktor ng mga pagsusuri sa dugo upang suriin ang pagkakaroon ng mga parasito ng Plasmodium, ang kanilang uri, kung ito ay resistant o hindi sa ilang mga gamot, at kung nagreresulta ito sa mga seryosong komplikasyon.
Ang paggamot para sa malaria sa mga bata ay nakasalalay sa mga sumusunod na pagsasaalang-alang:
- Uri ng malaria
- Ang kalubhaan ng mga palatandaan at sintomas
- Uminom man o hindi ang bata ng mga gamot na antimalarial para sa pag-iwas: kadalasan, ginagawa ng mga magulang ang pag-iingat na ito kapag inaasahan nilang maglakbay sa isang lugar na talamak ang malaria.
Maraming mga gamot na antimalarial ay walang mga pormulasyon ng bata, kaya madalas na hinahati ng doktor ang dose ng pang-adult, depende sa timbang.
Ayon sa World Health Organization (WHO), ang Artemisinin-based combination therapies (ACTs) ay mahusay na pinahihintulutan ang mga batang wala pang 5. Pinagsasama ng ACT ang dalawa o higit pang mga gamot upang labanan ang mga parasito ng malaria.
Kasama sa iba pang mga gamot ang chloroquine phosphate, primaquine phosphate, at quinine sulfate.
Katotohanan #4: Maiiwasan Ang Malaria Sa Pilipinas
Narito ang magandang balita: maraming paraan para maiwasan ang malaria sa mga bata. Ang mga diskarte sa pag-iwas (ng hindi gumagamit ng gamot) ay kinabibilangan ng:
- Paggamit ng insecticide-impregnated bed netting habang natutulog
- Nakasuot ng mahabang manggas, pantalon, at medyas
- Paglalagay ng mga mosquito repellent
Kung plano mong maglakbay sa mga lugar na kilalang talamak ang malaria sa Pilipinas, maaari mo ring kausapin ang doktor tungkol sa pag-inom ng mga preventive antimalarial na gamot. Ikaw at ang iyong pamilya ay dapat uminom ng mga gamot na ito bago bumiyahe at maaaring kailanganin mong ipagpatuloy ang pag-inom nito pagkabalik mo.
Key Takeaways
Pakitandaan na ang malaria ay hindi nakakahawa, kaya hindi mo kailangang “ihiwalay” ang iyong anak sa kanilang mga kapatid. Gayunpaman, maaaring kailanganin nilang magpahinga sa paaralan upang gumaling. Bilang karagdagan, ang isang impeksyon ay hindi nangangako ng immunity at matagalang kaligtasan sa sakit. Kaya naman, ang isang nahawaang bata ay maaaring mahawaan muli.
Matuto pa tungkol sa Infectious Diseases ng Bata dito.
