Covid Sa Bata: Heto Ang Mga Dapat Tandaan Ng Mga Magulang

COVID sa bata? Maaari nga ba itong mangyari? Basahin dito.

Ang isang pamilya na may apat na miyembro, si Olive, ang kanyang asawang si Onie, at ang kanilang dalawang anak, sina Aaron at Janine, ay walang ibang gusto kundi magpalipas ng oras na magkasama. Si Olive ay nagmamay-ari ng isang kompanya, ang Valera Marketing & Creatives Consultancy, at si Onie ay isang full-time na interior designer at developer ng produkto. Sa kabila ng kanilang mga abalang iskedyul, nakahahanap pa rin sila ng oras upang manood ng mga pelikula, maglaro ng mga board game, at magbisikleta, sumayaw, at maglaro ng volleyball nang magkasama. Minsan o dalawang beses sa isang taon, bumibiyahe rin sila palabas ng bansa.

Ang huling out-of-the-country trip ng pamilya sa Taiwan bago tumama ang COVID.

Nang dumating ang pandemya, nagbago ang mga bagay. Ang pamilya ay umiwas sa paglalakbay at mga pagtitipon. Para panatilihin silang ligtas sa COVID-19, partikular na ang mga bata, umabot din sila sa punto ng pagdidisimpekta ng kanilang mga pinamili, pira-piraso.

Ngunit, marahil dahil sa pagkapagod sa COVID, inamin ni Olive na medyo “lumuwag” sa pagtatapos ng 2020. Sa kasamaang palad, ang virus ay tulad ng dati.

Kamakailan, si Olive, Onie, at ang kanilang 8 taong gulang na anak na babae, si Janine, ay nagpositibo sa COVID-19.

Sa isang panayam sa Hello Doctor, ibinahagi ni Olive kung paano nangyari ang lahat.

Mula noong pandemya, ang mga tao ay naging maingat sa pagsunod sa mga health protocol, ngunit tila ang virus ay palaging isang hakbang sa unahan. Sa iyong palagay, paano ka nagkasakit ng COVID-19?

Nang muli naming binalikan ang aming mga ginawa, may tatlong senaryo na posibleng maging dahilan.

• Si Onie, ang aking asawa, ay umaalis ng bahay at pumapasok sa trabaho araw-araw. Kaya, maaaring siya ay nagdala ng virus sa bahay.
• Nag out-of-town trip kami dahil sa isang kliyente ko. Nagkaroon ako ng photoshoot para sa isang brand. Sumama sa akin ang aking pamilya at nag-overnight sa isang hotel.
• Nung pumunta kami sa salon. Nagpa-pedicure ako habang nagpagupit naman si Onie. Ginawa namin ito isang araw bago kami umalis para sa shoot.

Anong mga sintomas ang iyong naranasan?

Oh, boy, mayroon ako ng lahat ng sintomas! I had the worst actually. Naramdaman ko na ang sa akin ay isang katamtamang kaso, ang aking asawa at ang aming anak na babae ay parehong banayad sa magkaibang antas.

Noong una, nararamdaman kong mahina ako, at hindi na makayanan ang sakit ng ulo ko. Pagkatapos ay nagkaroon ako ng lagnat na kasing taas ng 39.8. Umuubo ako ng husto. Nagkaroon ako ng pagsusuka, LBM, pagkawala ng panlasa at amoy, at hirap huminga.

Ganoon din ang asawa ko, pero umabot sa 38.8 lang ang temperature niya, at hindi siya nakaranas ng pagsusuka at LBM.

Kailan ka nagpasya para magpasuri na?

Sa ikalawang araw, na mayroong kaming mga sintomas. Inimbitahan kami ng amo ni Onie na isa sa mga wedding sponsor namin na magpa-swab test sa kanilang opisina. Noong panahon na iyan, kami lang ng asawa ko ang na-test. Ang naging resulta ay  positibo sa Covid.

Sinunod namin ang protocol. Inihiwalay namin ang aming mga sarili at hinahatid ang pagkain sa aming silid, at gumamit ng mga disposable utensils para maiwasan ang cross-contamination. Buti na lang may sarili kaming banyo sa master bedroom.

Sa kabutihang palad, ang aming mga sintomas ay nakakaya naman. Pinayuhan kami ng aking kapatid na babae, na isang COVID ward nurse sa US, na gamutin ang aming mga sintomas. Kaya, uminom kami ng mga gamot para sa aming lagnat at ubo, at nagpahinga ng marami.

Kailan nakuha ng iyong anak na babae ang impeksyon?

Sa pagtatapos ng aming quarantine, ang aking anak na babae ay nagsabing siya ay tila pagod. Hiniling namin sa aming Yaya Duday na tingnan ang kanyang temperatura at nalaman na mayroon siyang lagnat na 38 C. Ang kanyang nakatatandang kapatid na si Aaron ay tumaas din ang temperatura na 37.8 C.

Sa pag-aalala, kinuha namin sina Aaron, Janine, at Yaya Duday ng saliva test kit. Ang mga resulta ay lumabas na negatibo para sa kanilang tatlo, kaya pinainom na lang namin ang aming mga anak ng gamot laban sa lagnat. Pagkaraan ng isang araw, bumuti na ang pakiramdam nila. Wala na rin lagnat.

Inakala ni Olive na tapos na ang COVID sa kanilang pamilya. Nakagugulat na hindi pa iyon ang huli.

Isang linggo matapos ang aming 14-day quarantine, muli kaming nagpasuri sa pamamagitan ng isang drive-thru swab facility dahil kahingian ng kumpanya ng aking asawa na mag-negatibo muna kami bago siya bumalik sa trabaho.

Sa pangalawang pagkakataon, nagpositibo kami ni Onie. Tapos, positive rin ang resulta ni Janine!

Lahat kami ay asymptomatic naman. Pero nabigla pa rin kami! Hindi kami lumabas ng aking asawa sa aming silid. Hindi rin lumabas ng bahay ang mga anak namin, so kami, parang paano nagka-COVID-19 si Janine?

Ngayon, natatakot kami na ang virus ay naging airborne o parang nasa aming tahanan kahit na disinfect na namin ito.

Ano ang naging setup pagkatapos mong malaman na kayong tatlo ay COVID positive?

Nakatira kaming tatlo sa isang kwarto. Ang aming anak na lalaki naman ay nanatili sa kanyang silid; doon na rin siya kumakain.

Buti na lang mayroon kaming maalagang yaya. Lubos kaming nagpapasalamat sa aming Yaya Duday. Inasikaso niya lahat ng kailangan namin.

Sina Aaron at Janine kasama ang kanilang Yaya Duday.

Paano ang panggagamot sa inyong anak na babae?

Dalawang linggo siyang nakahiwalay sa amin. Talagang natapos namin ang 14 na araw dahil natatakot kami para sa aming anak, baka mahawa rin.

Hiniling namin sa kanya na kumain ng marami, lalo na ang mga prutas at gulay. Pinainom din namin siya ng vitamins.

May pasok pa sa paaralan pa noong siya ay nahawa ng virus. Pumapasok pa rin siya sa online na klase, ngunit hindi namin siya ginigising ng maaga. Pinayagan namin siyang matulog at gumising kung kailan niya gusto. Hahabol lang siya sa klase niya. Pinagpapahinga namin siya nang maayos. Walang pressure. Minsan, nag-e-edit siya ng mga bidyo at larawan o nakikipag-chat at nakikipaglaro ng mga online game kasama ang kanyang mga kaibigan. Nakatulong din ang pagkakaroon niya ng aso, si Pepper, na maaari niyang paglaruan kapag siya ay naiinip.

Kapag natutulog kami, ginagawa namin ang “proning,” o karaniwang natutulog sa aming tiyan. Sabi ng kapatid ko, ginagawa ito ng mga pasyenteng may COVID sa US.

Sa aming sumunod na swab test, lahat kami ay negatibo na. Salamat sa Diyos!

Ano ang nagbago pagkatapos makaligtas sa COVID-19, lalo na sa pag-aalaga sa inyong mga anak?

Naging mas maingat kami sa lahat.

Dati, nakikipagkita ako sa mga kliyente nang personal. Ngayon, ginagawa ko ang lahat online — maliban kung talagang kinakailangan.

Ipinagpatuloy namin ang ilan sa aming mga ginagawa – ang mga pinamili ay kailangang ma-disinfect, ang bahay ay kailangang malinis sa lahat ng oras.

Kailangan talagang maligo ng asawa ko pagkauwi niya. Ganoon din ang nangyayari sa akin kapag lumalabas ako. Nagsasanay rin kami nang madalas na paghuhugas ng kamay o paggamit ng alcohol, pagsusuot ng face shield, mask at guwantes.

Nag-eehersisyo kami sa hardin, at sa ika-6 ng gabi, binubuksan namin ang aming mga pinto at bintana, upang mas mapaikot ang hangin.

Sa ilang sandali, ang aking mga anak ay hindi namin pinayagang makipaglaro sa kanilang mga kaibigan. Ngayon, puwede pero nakasuot ng face mask at maliligo pagkatapos maglaro.

At ngayon, lahat kami, pati na ang aming yaya, ay umiinom na ng bitamina. Sa wakas, kumakain din kami ng maraming prutas at gulay, higit pa kaysa dati.

Bilang isang ina ng isang napakabata na bata na nakaranas ng COVID-19, iniiwan ni Olive ang mga sumusunod na tip para sa ibang mga magulang:

1. Palakasin ang immune system ng iyong mga anak. Hayaan silang uminom ng bitamina araw-araw, huwag laktawan. Kumuha ng maraming sikat ng araw. Mag-ehersisyo bilang isang pamilya, para mas masaya.
2. Maging pare-pareho sa pagpapatupad ng mga hakbang sa kaligtasan. Huwag lumabas maliban kung kinakailangan.
3. Maging tapat sa iyong kalagayan. Kung ikaw ay positibo, agad na iulat ito sa mga awtoridad. Hindi lang ito para makatanggap ng tulong na kailangan mo, kundi para protektahan din ang iba.
4. Laging nakatutulong na magkaroon ng support system tulad ng iyong mga magulang, mga kapatid na hindi lamang tutulong sa iyo sa kung ano ang kailangan mo ngunit ipagdarasal ka!
5. Magbasa ng marami, be informed. Huwag lamang uminom ng mga gamot na sinasabi sa iyo ng mga tao. Huwag maging biktima ng fake news, lalo na pagdating sa iyong mga anak at COVID-19.

Hindi namin akalain na makakakuha kami ng COVID-19, lalo na ang aming mga anak! Ngayon sinasabi nila na ito ay airborne kaya nakakatakot iyon. Kaya, maging OA, maging praning. Kumilos na parang makukuha mo talaga.

Matuto pa tungkol sa Coronavirus dito.