Ang Atherosclerosis ay isang sakit na nagdudulot ng naiipong plaque, o cholesterol, at taba sa loob ng mga daluyan ng dugo ng tao. Sa kalaunan, maaari nitong paghigpitan o ganap na harangan ang daloy ng dugo, at maaaring humantong sa cardiovascular na sakit.
Ayon sa WHO, ang cardiovascular disease ang nangungunang sanhi ng pagkamatay sa buong mundo. Humigit-kumulang 17.9 milyong tao ang namamatay mula sa mga cardiovascular na sakit bawat taon, at nagkakahalaga ng halos 31% ng mga pagkamatay sa buong mundo.
Narito ang ilan sa mga posibleng komplikasyon ng atherosclerosis
Mga Komplikasyon ng Atherosclerosis na Dapat Bantayan
Aneurysm
Ang aneurysm ay isang umbok na nabubuo sa isang mahinang lugar sa artery ng tao. Ang mga mahihinang spot na ito ay maaaring sanhi ng mataas na presyon ng dugo o hypertension. Ito ay madalas na lumilitaw sa dibdib, tiyan, o utak ng tao.
Sa kalaunan, humihina ang daluyan ng dugo hanggang sa punto na ang aneurysm ay maaaring pumutok o masira. Maaaring magdulot ng matinding pinsala, lalo na kung sa utak ito nangyari.
Isa sa mga sintomas ng atherosclerosis ay hypertension. Kaya ang isang taong nasuri na may atherosclerosis ay mas madaling kapitan ng pagkakaroon ng aneurysm bilang resulta
Stroke
Masasabing ang utak ay isa sa pinakamahalagang organ sa katawan. Kung kaya, ang pagkakaroon ng sapat na daloy ng dugo sa utak ay mahalaga upang matiyak na ito ay maayos na gumagana.
Kung ang daloy ng dugo sa utak ay naputol, kadalasan dahil sa namuong dugo, maaari itong maging sanhi ng stroke. Kapag naputol ang suplay ng dugo, maaaring mamatay ang cells ng utak at magdulot ng matinding pinsala sa utak ng tao.
May tatlong uri ng stroke:
- Thrombotic stroke, o namumuong plaque sa isa sa mga artery sa utak at nagiging sanhi ng pagbabara kung ito ay lumaki
- Embolic stroke, kapag ang namuong dugo mula sa ibang bahagi ng katawan ay naglakbay patungo sa utak at hinaharangan ang pagdaloy ng dugo.
- Hemorrhagic stroke, kung ang daluyan ng dugo sa utak ng tao ay biglang pumutok. Maaari din itong magsanhi ng aneurysm na nabubuo sa utak.
Maituturing bilang seryosong health emergency ang stroke. Mahalaga na tumawag sa mga serbisyong pang-emergency upang magamot sa lalong madaling panahon ang pasyente. Kung mas matagal ang stroke na hindi ginagamot, mas mataas ang panganib ng mas maraming pinsala, maging ang kamatayan.
Coronary Heart Disease (CHD)
Isa pang uri ng cardiovascular disease na sanhi ng atherosclerosis ay ang coronary heart disease o coronary artery disease (CAD). Nangyayari ito kung nagsimulang mabuo ang plaque sa loob ng coronary arteries, o ang mga artery na nagbibigay ng dugo sa puso.
Ang plaka na ito ay humahadlang sa daloy ng dugo sa puso. Ito ay nagsasanhi sa mga muscle na gumana nang mas efficient. Ito ay maaaring magdulot ng pananakit ng dibdib o angina. At maaari pang humantong sa atake sa puso kung ganap na maputol ang daloy ng dugo.
Atake sa puso
Nangyayari ang atake sa puso tuwing ang suplay ng dugo dito ay biglang huminto, at isang komplikasyon na maaaring mangyari kung ang tao ay ma-diagnose na may atherosclerosis.
Ito ay isang cardiovascular na sakit na mangyayari kung ang suplay ng dugo sa bahagi ng puso ay tuluyan nang naputol.
Ang nangyayari ay habang namumuo ang plaque sa artery, ay may posibilidad na masira ito at maging mamuong dugo. Kung ang namuong dugo ay mapupunta saan mang bahagi na malapit sa puso, maaari itong maputol ang sirkulasyon at magdulot ng atake.
Ang naiping plaque ay maaari ding direktang magsimula sa isa sa mga coronary arteries, at humantong sa atake sa puso kung hindi magagamot.
Taliwas sa popular na paniniwala, hindi lahat ng atake sa puso ay biglaan. Ang mga atake sa puso ay maaari ding unti-unting nabubuo sa paglipas ng panahon. At kadalasang napapansin sa pamamagitan ng pananakit ng dibdib dahil sa pagbawas ng daloy ng dugo sa puso.
Sakit sa Peripheral Artery (PAD)
Maaaring makaapekto ang atherosclerosis sa halos anumang artery ng katawan, kabilang ang mga nagdadala ng dugo sa mga paa.
Kung pinipigilan ng atherosclerosis ang daloy ng dugo sa mga artery na ito, ito ay tinutukoy bilang peripheral artery disease o PAD.
Ilang mga tao na na-diagnose na may PAD ay nagdurusa ng kaunti o walang mga sintomas sa simula, ngunit ito ay lumalala habang lumalala ang sakit.
Narito ang ilan sa mga mas karaniwang sintomas ng PAD:
- Sakit sa mga binti kapag naglalakad, na kilala rin bilang claudication
- Pakiramdam ng pamamanhid o panghihina sa mga binti
- Mga sugat o sugat sa mga binti at paa na hindi gumagaling o tumatagal ng mahabang panahon upang gumaling
- Mahinang pulso sa mga binti o paa
- Pagkalagas ng buhok sa binti o paa
Habang tumatanda ang tao, ang mga sintomas ng PAD ay maaaring lalong lumilitaw. Kaya mahalagang makipag-ugnayan sa doktor kung makaranas ng alinman sa mga sintomas na ito.
Chronic Kidney Disease
Ang atherosclerosis ay minsan ay maaaring maging sanhi ng pagbara sa mga artery na papunta sa mga bato.
Pinipigilan nito ang daloy ng dugo sa mga bato at maaaring humantong sa mas malubhang mga problema sa bato habang ito ay lumalala. Ang kondisyong ito ay kilala rin bilang atherosclerotic renovascular disease o ARVD.
Ang chronic kidney disease o CKD, ay kondisyon na nangyayari kung ang alinman sa isa o parehong bato ay hindi gumagana nang maayos, o ganap nang hindi gumana.
Maaaring sanhi ng maraming bagay ang CDK. Bagaman hindi ito cardiovascular na sakit, maaari itong sanhi ng mga komplikasyon na nagreresulta mula sa atherosclerosis. Bilang karagdagan, ang mga taong nasuri na may CKD ay mas madaling kapitan ng sakit sa cardiovascular kumpara sa mga walang CKD.
Mahalagang Tandaan
Nagdudulot ang mga komplikasyon ng Atherosclerosis ng maraming panganib sa kalusugan. Ngunit sa maagang interbensyon at mas malusog na pamumuhay ay makatutulong na maiwasan ang mga panganib na ito.
Matuto pa tungkol sa atherosclerosis, dito.
Ang Hello Health Group ay hindi nagbibigay ng medikal na payo, diagnosis o paggamot.
