Narebyung medikal ni Mike Kenneth Go Doratan, MD · General Surgery · The Medical City Ortigas
Mas malubha ba ang type 1 diabetes kaysa type 2 diabetes? Ano ang type 1 diabetes?
Bago natin sagutin ang tanong na ito, mahalagang malaman kung ano ang diabetes.
Ang diabetes ay isang metabolic disorder na nakakaapekto sa kakayahan ng katawan na iproseso ang asukal sa dugo, o glucose sa dugo. Ang glucose ay nasa mga pagkain tulad ng kanin, tinapay, cereal, pasta, patatas at ilang prutas at gulay. Lahat ng carbohydrates ay nahahati sa glucose sa daluyan ng dugo. Nagagawa nilang makapasok sa mga selula ng katawan sa tulong ng isang hormone na tinatawag na insulin at nagiging enerhiya.
Ang diabetes ay isang malalang sakit. Ito ay nangyayari dahil sa mataas na blood sugar levels o kapag ang pancreas ay hindi makagawa ng insulin o ang katawan ay hindi maaaring magamit nang maayos ang ginawang insulin.
Maaaring mabuo ang asukal sa dugo kung walang sapat na insulin, o kung huminto ang katawan sa pag-respond sa insulin.
Ang diabetes ay maaaring magdulot ng iba pang mga komplikasyon tulad ng stroke, atake sa puso, kidney failure, at pagputol ng lower limb.
422 milyong tao ang na-diagnose na may diabetes noong 2014. Ayon sa World Health Organization (WHO), ang diabetes ang ikapitong nangungunang sanhi ng kamatayan noong 2016.
Sa Pilipinas, 7.2% ng populasyon o 6.3 milyong Pilipino ang naiulat na may diabetes batay sa 2008 Philippine medical review.
Ang type 1 diabetes, na mas kilala bilang juvenile diabetes o insulin-dependent diabetes, ay isa sa tatlong pangunahing uri ng diabetes.
Mailalarawan ang type 1 diabetes na kawalan ng kakayahan ng pancreas na gumawa ng insulin, ang hormone na nagpapahintulot sa katawan na mag-imbak ng asukal o glucose sa cells para sa enerhiya.
Ang mga may Type 1 Diabetes ay gumagawa ng kaunti o walang insulin.
Kung mananatili ang blood sugar sa daluyan ng dugo, maaari itong makapinsala sa katawan at humantong sa maraming komplikasyon.
Maaaring magkaroon ng negatibong epekto sa kalusugan sa mahabang panahon ang mataas na glucose levels sa dugo. Maaari rin itong maging sanhi ng organ failure. Dahil sa kakulangan sa insulin, ang mga may type 1 diabetes ay kailangang mag-take ng insulin araw-araw.
Kaya ano ang type 1 diabetes? Mas malubha ba ito kaysa type 2? Sa type 2, ang katawan ay gumagawa ng insulin, ngunit hindi ito magagamit.
Ang mga sintomas kung ano ang type 1 diabetes ay pwedeng madevelop sa loob ng ilang linggo o buwan. Gayunpaman, maaari silang biglang lumitaw at malubha. Ang mga karaniwang sintomas ng type 1 diabetes ay:
Bukod dito, ang pisikal na katangian ng mga taong na-diagnose ng type 1 diabetes ay payat o normal. Dahil sa pagiging idiopathic nito, maaaring kailanganin ang mga karagdagang tests para kumpirmahin ang diagnosis ng type 1 diabetes. Mas malubha ba ang type 1 diabetes kaysa type 2? Sa paghahambing, ang mga may type 2 na diabetes ay posibleng maging obese, mas matanda, o namumuhay nang mas laging nakaupo.
Kung palagi kang nakakaranas ng alinman sa mga sintomas sa itaas, pinakamahusay na kumunsulta sa isang doktor para sa tamang diagnosis.
Malamang na kailangan mong magpa-check up sa iyong doktor ng 3-4 na beses sa isang taon. Ito ay para i-manage ang sintomas ng diabetes at makasiguro ng tamang blood sugar control.
Sa iyong check-up, ang blood sugar mo ay susukatin at ang treatment ay maaaring iakma ng naaayon.
Habang ang type 1 diabetes ay maaaring ma-develop sa anumang stage, ito ay mas karaniwan sa mga bata, teens, at young adults. Gayunpaman, ang kung ano ang type 1 diabetes ay bumubuo lamang ng 5-10% ng kabuuang bilang ng mga na-diagnose ng diabetes.
Hindi alam ang dahilan kung ano ang type 1 diabetes. Ito ay itinuturing na idiopathic – isang kondisyong medikal na maaaring kusang lumalabas sa hindi alam na mga dahilan.
Maaaring pataasin ng genetics ang posibilidad na magkaroon ng type 1 diabetes. O ang isa pang dahilan ay maaaring dahil sa paglaganap ng sakit sa family members. Ang iba pang mga nag-trigger, tulad ng ilang mga virus sa kapaligiran, ay maaari ding mag-ambag sa ganitong uri ng diabetes. Ang diet at lifestyle habits ay hindi nagiging sanhi ng type 1 diabetes.
Ayon sa mga pag-aaral, ang type 1 diabetes ay isang autoimmune reaction na ang mismong mga cell ng katawan ay hindi sinasadyang umaatake sa sarili. At sa proseso, sinisira nila ang mga beta cell sa pancreas na gumagawa ng insulin. Ang autoimmune reaction na ito ay maaari ding ma-trigger ng viral infection gaya ng mumps, isang viral contagious disease na nagdudulot ng pamamaga ng salivary glands, o rubella cytomegalovirus, isang viral infection na maaaring mangyari sa panahon ng pagbubuntis.
Bagama’t mas kaunti ang mga kaso ng type 1 na diabetes, may ilang kilalang mga kadahilanan ng panganib. Kabilang dito ang:
Ang diagnosis para sa type 1 diabetes ay mahalaga upang magawa ang treatment.
Pagkatapos ng blood test para sukatin ang blood sugar, sasabihin ng iyong doktor kung mayroon kang type 1 o type 2 na diabetes batay sa iyong edad, timbang, at iba pang mga kadahilanan.
Ang iba pang mga pagsusuri ay maaari ding isagawa para matukoy ang pagkakaroon ng mga autoantibodies o ketone, na karaniwang matatagpuan sa type 1 na diabetes.
Walang lunas para sa type 1 diabetes. Kailangang maingat na planuhin ng mga may type 1 diabetes ang kanilang mga pagkain at activity levels. Ang pagkain ay maaaring magpataas ng blood sugar, habang ang pananatiling aktibo ay nakakatulong na mapababa ito.
Ang prescribed treatment ay ang pagbibigay ng insulin araw-araw, upang mapanatili at makontrol ang blood sugar level ng isang tao. Maaaring madeliver ang insulin sa pamamagitan ng syringe, insulin pen, o insulin pump. Iba’t iba ang uri ng insulin:
Bukod sa pagsunod sa isang mahigpit na dietary plan at healthy lifestyle, mahalaga rin ang regular na pagmo-monitor ng blood sugar levels para epektibong ma-manage ang kondisyong ito.
Para sa mga taong may type 1 diabetes, ipinapayong sukatin ang blood glucose level nang hindi bababa sa apat na beses sa isang araw. Pinakamabuting kumunsulta sa isang endocrinologist o isang doktor na dalubhasa sa diabetes.
Kapag na-diagnose, ang type 1 diabetes 1 ay maaari pa ring ma-manage.
Ang ilang mga pagbabago o remedyo na madaling gawin ay:
Ang diabetes ay nauugnay sa maagang pagkamatay mula sa ilang mga sakit tulad ng cardiovascular disease, cancer, at iba pa. Bagama’t hindi alam ang dahilan kung ano ang type 1 diabetes, may mga sintomas na maaaring magdulot ng detection at tamang diagnosis. Kapag na-diagnose, isang paraan ng insulin treatment ay inirereseta para sa maayos pamahalaan ito.
Disclaimer
Ang Hello Health Group ay hindi nagbibigay ng medikal na payo, diagnosis o paggamot.
Mga komento
Ibahagi ang iyong mga iniisip
Maging una sa pagpapaalam sa Hello Doctor ng iyong iniisip!
Sumali sa amin o Mag-log in para makasali sa pag-uusap