Sintomas Ng TB: Heto Ang Dapat Mong Tandaan

Ang pulmonary tuberculosis ay isang uri ng tuberculosis na sanhi ng isang bacteria na tinatawag na Mycobacterium tuberculosis. Ito ay nakakahawa at madaling ilipat mula sa isang tao.  Maaaring maganap ang impeksyon kapag umuubo, bumahing, tumawa o kumakanta ang isang taong may impeksyon. Paano mo malalaman na ikaw ay may tuberculosis, at ano ang sintomas ng TB?

Ang pulmonary tuberculosis, kadalasang tinatawag na pulmonary TB o TB lang, ay maaaring makaapekto sa sinuman sa anumang edad. Ang pulmonary tuberculosis ay aktibo at tago na anyo. 

Noong unang bahagi ng ika-20 siglo, ang pulmonary tuberculosis ay isa sa mga pangunahing sanhi ng kamatayan sa Estados Unidos. Gayunpaman, hindi na ito ang kaso sa mauunlad na mundo dahil ang mga antibiotic ay isang mabisang lunas. Sa Pilipinas, humigit-kumulang isang milyong Pilipino ang may aktibong tuberculosis, at araw-araw mahigit 70 katao ang namamatay mula sa sakit. Ang TB ay isang sakit na nalulunasan. 

Paano Kumakalat Ang Pulmonary Tuberculosis?

Mahalagang tandaan na ang tuberculosis ay hindi kumakalat sa pamamagitan ng paghalik o pagbabahagi ng mga kutsara, tinidor, o mug. Ito ay nakakahawa lamang kapag ang isang tao ay nalantad sa taong may aktibong uri ng tuberculosis na hindi ginagamot sa loob ng mahabang panahon. Kung ang isang tao ay nakalanghap sa mycobacterium tuberculosis, maaari silang mahawa.

Ang mga indibidwal na may tuberculosis na naggagamot ay maaaring kumalat ang  mikrobyo ng mycobacterium hanggang dalawang linggo pagkatapos magsimula ng gamot. Samantala, ang mga may latent tuberculosis ay hindi makakalat ng sakit dahil ang mikrobyo ng tuberculosis ay wala sa plema. 

Ang karamihan sa mga taong nahawaan ng bacteria na ito ay hindi nagkakaroon ng sakit na tuberculosis. Mayroon lamang silang latent tuberculosis. Kung ito ay aktibong tuberculosis, ang mga palatandaan at sintomas ng pulmonary tuberculosis ay maaaring magsimulang magpakita ng dalawa hanggang tatlong buwan pagkatapos ng impeksyon o kahit ilang taon pa. Sa paglipas ng panahon, ang panganib ng sakit na maging aktibo ay nababawasan. At kung matutuklasan nang maaga, ang paggamot ay maaaring maiwasan ang pag-unlad nito. 

Ang tuberculosis ay kadalasang nakakaapekto sa baga, ngunit ito ay kilala na nakakaapekto rin sa ibang bahagi ng katawan. Kapag ang ibang bahagi ng katawan ay apektado ito ay tinatawag na extrapulmonary tuberculosis. Ito ay tuberculosis na matatagpuan sa mga bato, kasukasuan, buto, o lymph node. Ang mga palatandaan at sintomas ay maaaring mag-iba depende sa kung aling organ ang apektado. Halimbawa, ang spinal tuberculosis ay magdudulot ng pananakit ng likod habang ang kidney tuberculosis ay maaaring makagawa ng dugo sa ihi.

Ano Ang Mga Senyales At Sintomas Ng TB?

Karaniwan, ang pangunahing yugto ng tuberculosis ay walang anumang nakikitang sintomas.

Kapag nangyari ang mga sintomas ng TB, karaniwang kasama nito ang  sumusunod na palatandaan:

• Hirap sa paghinga
• Ubo na may uhog
• Pananakit ng dibdib
• Pinagpapawisan sa gabi
• Umuubo ng dugo
• Bahagyang malubhang pagbaba ng timbang
• Humihingal kapag humihinga
• Lagnat at pagod

Kung mahigit tatlong linggo ka nang umuubo at may dugong kaakibat ng pag-ubo, ito ay senyales at sintomas ng pulmonary tuberculosis.

Ang dahilan kung bakit may dugo kapag umuubo ay dahil ang mga daluyan ng dugo sa loob ng iyong mga baga ay bumagsak at nagsimulang dumudugo. Nangangahulugan din ito na ang bacterium ay nagsimulang dumami sa loob ng katawan at sistematikong sinisira ang tissue. Ito ang dahilan kung bakit dumaranas ng pagkawala ng enerhiya, gana sa pagkain, pananakit ng dibdib, pagpapawis sa gabi, at patuloy na pag-ubo.

Kung nahawa ka, siguraduhing magpagamot kaagad. Kailangang  kumpletuhin ang iniresetang gamot at inumin ito nang tama. Kung huminto sa pag-inom ng mga gamot, maaari kang magkasakit muli. Ang tuberculosis bacteria ay maaaring manatiling buhay sa iyong katawan at maaaring maging resistant sa gamot. Ang isang uri ng tuberculosis na lumalaban sa gamot ay nagiging mas mahirap gamutin.

Sino Ang Nasa Panganib?

Ang tuberculosis ay maaaring makaapekto sa sinuman. Gayunpaman, may ilang grupo ng mga tao na maaaring mas nasa panganib kaysa sa iba tulad ng mga bata at matatanda. 

Ang mga tao mula sa mga bansa kung saan ang pulmonary tuberculosis ay itinuturing pa ring karaniwan ay nasa mas mataas na panganib na magkasakit ng tuberculosis. Ang mga industriyalisadong bansa ay gumawa ng mahusay na hakbang sa pag-aalis ng tuberculosis, ngunit ang sakit ay nagpapatuloy sa mga bahagi ng mundo tulad ng Carribean, Asia, Russia, Africa, Eastern Europe at karamihan sa mga bansa sa Latin America.

Mas mataas din ang panganib ng mga frontliner na nagtatrabaho sa mga lugar tulad ng mga nursing home, o pasilidad ng pangmatagalang pangangalaga.

Matuto pa tungkol sa Tuberculosis dito.